In Toen ik klein was, was ik niet bang, de nieuwe bundel van Gershwin Bonevacia, maken we kennis met Gush, het tienjarige alter ego van de dichter, dat opgroeit in Rotterdam-Zuid. We volgen hem langs de belangrijke plekken van zijn jeugd, de metrohaltes – van Dwarsdijk naar Antonius IJsselmonde naar Prinsenplein – en de momenten die hem als zwarte jongen vormden. Ik schreef een recensie over de bundel voor poëzietijdschrift Awater.

De nieuwe editie van Poëziekrant is uit! Daarin vind je nieuwe gedichten van mijn hand. Het eerste gedicht, Couveuse, vind je hier.

Lang dacht ik dat mijn dagelijkse tekstwerkzaamheden goed bij mij passen omdat ik houd van taal. Inmiddels weet ik dat er om meer redenen een match is. Taal maakt bijvoorbeeld weinig troep. Wat ik daarmee bedoel, leg ik uit in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Na drie jaar verbouwen trok Kundertje met haar gezin in een oud schoolgebouw in Arnhem. Ondanks alle ruimte en de industriële look heeft ze er een knus huis van gemaakt, met warme kleuren op de muren en toevoegen van natuurlijke materialen. Ik interviewde haar over haar nieuwe huis voor de nieuwe editie van vtwonen, die nu in de winkels ligt.

We leven in een wereld van protesten. Wekelijks gaan ook in Nederland mensen de straat op om van zich te laten horen. Hoewel ik het vaak genoeg met hen eens ben, protesteer ik nooit met hen mee. Hoe dat komt, vertel ik in dit essay voor Brainwash.

Hoe richt je een goed digitaal archief in, en hoe ontsluit je het vervolgens weer op een makkelijke, interactieve manier? Op die vragen geeft de expositie MVRDVHNI: The Living Archive of a Studio, sinds 6 november te zien in Het Nieuwe Instituut, antwoord. Ik bezocht de expositie voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Steeds meer stripmakers en uitgeverijen kiezen ervoor hun projecten via crowdfunding te financieren. Dat lijkt vaak goed te gaan: via Voordekunst, Ulule en Kickstarter worden tienduizenden euro’s opgehaald voor stripprojecten. Maar is het gras wel zo groen? Ik onderzocht het in mijn eerste artikel voor Stripgids.

Schrijven doe je onvermijdelijk vanuit je eigen perspectief. Maar wat als dat perspectief voor jou heel vanzelfsprekend is, terwijl het anderen soms vermoeit of tegen de borst stuit? Daarover schrijf ik in mijn nieuwe column voor LeidsCement, over schrijven als millennial.

De nieuwe Delft.business en bijbehorende Rijswijk.special zijn uit! Voor dit nummer interviewde ik De Mannen van Schuim. Ook sprak ik met Roger Pels, trotse eigenaar van De Loods. Verder ging ik in gesprek met Jan Brugman, directeur bij het Industrieschap Plaspoelpolder. Tot slot sprak ik met Joris Kleinveld, eigenaar van appbouwer Auxilium.

Na de terugtrekking van Marieke Lucas Rijneveld waagde spoken word-artiest Zaïre Krieger zich aan de vertaling van Amanda Gormans inaugurele gedicht The Hill We Climb. De tekst toont een zichtbare worsteling met het gedragen origineel. Ik recenseerde de Nederlandse vertaling voor de Poëziekrant.

Elke onderwijsinstelling besteedt de gelden van het Nationaal Programma Onderwijs, bedoeld om de achterstanden opgelopen in de coronaperiode in te halen, weer anders. Bij ROC Friese Poort zetten ze er niet alleen op in om de leerachterstanden in te halen, maar ook de leefachterstanden. En dat betekent: ontmoetingen faciliteren middels kunst en cultuur. Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik bestuursvoorzitter Remco Meijerink en practor Koes Vos over deze insteek.

Hoe breng je de relaties tussen kunstenaars, hun opdrachtgevers en hun geportretteerden in kaart? In die vraag verdiepte de Chinese promovendus Weixuan Li zich de afgelopen jaren. Ik interviewde haar voor het Bulletin, het magazine voor leden van de Vereniging Rembrandt.

Wonen in een huis van hout dat boven de rest van de wijk uittorent. Het klinkt als het begin van een sprookje. Toch is het de werkelijkheid van Manon, die woont in een Verheven Huisje in Eindhoven. Over het ontwerp werd goed nagedacht: het is niet alleen mooi, maar ook bijzonder duurzaam. Voor de nieuwe editie van vtverbouwen sprak ik met Manon en architect Tim Kouthoofd, die het ontwerp bedacht.

Je afzonderen van de maatschappij en in harmonie met de natuur gaan leven: zo proberen communes hun idealen in de praktijk te brengen. Maar die besloten gemeenschappen blijken moeilijk bestand tegen de kritische blik van buitenaf, zo blijkt uit de recente romans van Eva Meijer, Gerda Blees en Merijn de Boer. Ik analyseerde het communethema in deze boeken voor De Lage Landen.

Margriet de Moor is een ware homo universalis door haar muzikale verwijzingen en zintuigelijke veelzijdigheid. Haar manuscript van Kreuzersonate is te vinden in het archief van het Literatuurmuseum. Waar ligt de grens tussen taal en muziek? Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Wie weleens op een boekpresentatie is geweest, kent de tot feestgelegenheid omgetoverde boekhandel, de opgewondenheid van auteur en aanwezigen, de lange rijen voor een handtekening. Het is een gelegenheid waarbij veel bewondering wordt uitgesproken, maar ook veel bewondering onuitgesproken blijft. Daarover gaat mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Wij beïnvloeden niet enkel de technologie, de technologie beïnvloedt ook ons. Dat is de centrale gedachte van Leon Heuts en Bart van der Meij, die het boek Down to Earth samenstelden. Ze laten verschillende filosofen aan het woord, die allemaal laten zien: alleen door in een netwerk te denken en te handelen, komen we verder. Een wereldwijde beweging is hun wens, waarbij alles en iedereen mag aansluiten. Ik interviewde hen voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Wie naar Volle Zalen kijkt, leert de mens achter de podiumkunstenaar kennen. Dat is de insteek volgens Mariska Geene, die vooraf met de gasten in gesprek gaat om te bepalen hoe hun verhalen het best verteld kunnen worden. Ik interviewde haar voor de nieuwe editie van MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS.

Hoe creëer je een goede digitale strategie? Die vraag probeerde ik te beantwoorden in een reeks interviews voor Verve by Vruchtvlees. Ik sprak met kenners bij het Amsterdam Museum, De Standaard, Beeld en Geluid en Ancienne Belgique.

Toen Crossing Border in 2020 te horen kreeg dat het festival geen subsidie meer zou ontvangen, werd de achterban om steunbetuigingen gevraagd. Het leverde een flink boekwerk op met protestbrieven van schrijvers en artiesten als Adriaan van Dis, Anton Corbijn, Dave Eggers, Isabel Allende en Salman Rushdie. Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Schrijven over seksualiteit is niet makkelijk. Daarom organiseren deBuren, Stichting Nieuwe Helden en De Nieuwe Liefde jaarlijks Het Rode Oor: een zoektocht naar de mooiste erotische korte verhalen om naar te luisteren. Dit jaar is mijn verhaal Schouder en zee geselecteerd voor de podcastserie.

Ooit was een fototoestel een magisch ding, dat de werkelijkheid beter kon vastleggen dan iedere andere kunstvorm. Tegenwoordig dragen we in alle vanzelfsprekendheid een camera bij ons, die we gebruiken om aan de rest van de wereld te laten zien wie we zijn en waar we ons bevinden. Kunnen we fotografie niet iets van de heiligheid teruggeven die ze ooit had? Daarover schreef ik een essay voor Brainwash.

Soms denk ik dat ik zelfstandig tekstschrijver ben geworden uit gebrek aan zelfvertrouwen. Uit angst mijn jaarcontract niet verlengd te krijgen, te belanden in een baan waarin ik iets niet kan. Maar wat loop ik door zulke evaluatiemomenten te omzeilen precies mis? Ik onderzoek het in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Een nieuwbouwhuis laten voelen alsof je er al jaren woont – hoe doe je dat? Esther kreeg het voor elkaar met warme kleuren, retro meubels en sfeervolle behangprints. Een huis gemaakt om warme herinneringen aan over te houden. Ik interviewde Esther voor vtwonen.

VOGIN en IP | vakblad voor informatieprofessionals bieden jaarlijks een gevarieerd programma met lezingen en workshops rond het thema ‘zoeken en vinden van informatie’. Dit jaar zijn de keynote speakers hoogleraar forsenische data-analyse Zeno Geradts en directeur van het Meertens Instituut Antal van den Bosch. Zij geven een inkijkje in hun werkpraktijk en een voorproefje van wat zij op 21 oktober gaan vertellen. In het nieuwe nummer van IP is een interview van mij met beide heren te vinden.

Het verlies van een geliefde kantelt de werkelijkheid. Dat ervaart ook Mia, het hoofdpersonage in Onze kinderen, de nieuwste roman van Renée van Marissing. Na het verlies van haar vader doet ze een poging zijn huis op te ruimen, maar daarmee haalt ze ook de herinneringen aan haar jeugd overhoop. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Eerder dit jaar ontvingen bibliotheken door het hele land subsidie in het kader van het Leesoffensief. Met dit geld kunnen zij aan de slag om kinderen en jongeren aan het lezen te krijgen. De komende tijd ga ik voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) in gesprek met bibliotheken door het hele land om te weten te komen welke projecten zij met dank aan deze subsidie kunnen opstarten.

In oktober vorig jaar verscheen Varkensribben van de Vlaamse Amarylis De Gryse. De roman is nu genomineerd voor de Bronzen Uil, prijs voor het beste debuut van de Lage Landen. Voor die gelegenheid besprak ik het boek voor Vlaams literair platform De Reactor.

Het is een onzekere wereld in Half heel, de nieuwe bundel van Florence Tonk – zowel het stormachtige buiten als het binnenste waarin al dat geweld binnendringt. Ik besprak de gedichten voor literair tijdschrift Awater.

Een Duitse fantasie, het nieuwste boek van Philippe Claudel, omvat vijf verhalen die draaien om, zo geeft de auteur in het nawoord aan, ‘de onsamenhangendheid van de geschiedenis en de rol die mensen erin spelen, of beter gezegd: denken te spelen’. Ik recenseerde de verhalenbundel voor Medisch Contact.

De dag waarop jaarlijks de auteur van het Boekenweekgeschenk bekend wordt gemaakt, krijg ik vaak meerdere berichtjes van bekenden die mij op de gelukkige winnaar wijzen. Een jaar of acht geleden rondde ik mijn bachelorstudie film- en literatuurwetenschap immers af met een scriptie over het Boekenweekgeschenk. Ook toen Hanna Bervoets werd aangekondigd als de auteur voor het Geschenk van 2021 ging mijn telefoon dus meermaals af.

Over een halfjaar mogen we weer naar de stembus. Deze keer kiezen we welke partijen ons mogen vertegenwoordigen in de gemeenteraad. Heeft de Delftse politiek het beste met de ondernemer voor? De analyse van de partijprogramma’s van vier jaar geleden die ik voor Delft.business uitvoerde toont de traagheid van het politieke stelsel.

Hoe zet je – juist in deze tijd – een aansprekend educatief theaterprogramma neer? Daar weten ze bij de Toneelmakerij in Amsterdam alles vanaf. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) ging ik in gesprek over hun ervaringen. Ook sprak ik voor deze editie met Karim Amghar, die vindt dat we de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer kunnen negeren.

Vandaag verschijnt mijn gedicht Zwem af op de website van literair tijdschrift De Revisor. Je leest het hier.

Met enige regelmaat verontschuldigen vrienden en bekenden zich voor het feit dat ze nog nooit een letter van mij gelezen hebben. Anders dan je misschien zou verwachten, stellen die mensen me met hun mededeling juist enorm gerust. In mijn nieuwste column voor LeidsCement leg ik uit waarom.

De afgelopen jaren is de samenwerking tussen openbare bibliotheken in Europees en Caribisch Nederland in een stroomversnelling geraakt. De zes eilanden hebben sinds 2020 allemaal toegang tot de digitale bibliotheek en kregen begin dit jaar zelfs boeken en bibliotheekmeubels toegestuurd. Hoe ziet de relatie tussen beide kanten van het koninkrijk op bibliotheekgebied eruit? Ik onderzocht het voor de nieuwe editie van Boekman.

Neurobioloog en arts Dick Swaab ziet in kunst en cultuur kansen om je hersenen te verrassen. Waarmee je dat het beste doet, is voor ieder brein anders. Voor het nieuwe magazine van CultuurWerkt! ging ik met hem in gesprek over de kunst van het onderzoeken, sociale verschillen en creativiteit in coronatijd. Ook schreef ik voor dit nummer een column over een gebrek aan maandagochtendblues.

In tijden waarin we ons steeds minder makkelijk kunnen concentreren, biedt de methode Visual Thinking Strategies een uitkomst. Deze intensieve manier van kijken naar kunst zorgt ervoor dat je meer ziet dan je voor mogelijk hield. Dat ervoeren ook enkele leden van de Vereniging Rembrandt die zich een ochtend lang lieten meevoeren door de zalen van het Amsterdamse Rijksmuseum. Mijn verslag van de bijeenkomst is te vinden in de nieuwste editie van het Bulletin, het magazine voor leden van de Vereniging Rembrandt.

Bij zijn herbenoeming kreeg de leerstoel van bibliotheekhoogleraar Frank Huysmans een nieuwe titel. Voortaan mag hij zich nog meer richten op de bibliotheek als onderdeel van de informatiesamenleving – een onderwerp waar zijn hart ligt. Ik sprak hem voor het nieuwe nummer van IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Fan van een mix van vintage en modern? Dan ben je bij Kris aan het goede adres. Ze vulde haar hoekhuis in Oegstgeest met spullen met een persoonlijke geschiedenis. De liefde daarvoor startte in de schuur van haar ouders. Je vindt Kris’ verhaal in de nieuwste editie van vtwonen, die nu in de winkels ligt.

De #MeToo-kwestie is ook in de Nederlandstalige literatuur geland. In hun nieuwste romans leggen Yolanda Entius, Henk van Straten en Roelof Smit pijnlijk bloot hoe dun de scheidslijn is tussen een romantische avond en seks tegen je wil. En vooral: hoe groot de invloed van het perspectief is bij de beoordeling daarvan. Wanneer spreekt een lichaam boekdelen en wanneer verdient de taal van ons lijf toelichting?

Hoe creëer je een tentoonstelling waarin iedereen aan zijn trekken komt – of je nu klein of groot bent, ziend of blind, westers of juist niet? Bij het bepalen van de nieuwe presentatiewijze van de vaste collectie in het Van Abbemuseum in Eindhoven stond die vraag centraal. Voor kunsttijdschrift MUZE vertelde hoofd collecties Steven ten Thije mij hoe dat proces in zijn werk ging.

Kun je een verhaal vertellen over dat wat je niet weet? Die vraag bekroop mij steeds vaker tijdens het ontstaan van Vluchthaven, de roman die ik schreef naar aanleiding van het overlijden van mijn stiefgrootvader, die als zoon van een KNIL-militair een belangrijk deel van zijn jeugd in een jappenkamp in voormalig Nederlands-Indië doorbracht. Over dat deel van onze geschiedenis leerde ik op school maar weinig. Daar mag verandering in komen, betoog in een essay voor Brainwash.

Als schrijver lijk je soms bijna een exotisch dier, zo bijzonder lijkt het op papier zetten van je gedachten voor veel mensen te zijn. Waarom reageren zij zo vol bewondering op het schrijverschap? Ik onderzocht het in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Deze zomer ben ik gastcolumnist bij Het Financieele Dagblad! De komende maanden verschijnt in elke zaterdagbijlage een bijdrage van mij. In mijn columns buig ik me over het werk dat vakantie heet: van de out of office tot de doevakantie, van de staycation tot vakantie vieren als zzp’er.

‘Letterlijk met vrezen en beven’ schreef Clara Eggink een boekje met anekdotes over de grapjes en eigenaardigheden van bekende schrijvers. Maken die vertellingen de grote schrijvers wat menselijker, of juist niet? Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Met elke wisseling van seizoenen past Danielle ook haar interieur aan. Toch blijven er gemene delers: lichte kleuren en natuurlijke materialen zijn haar favorieten. Ik interviewde haar voor Libelle over haar woonsmaak.

De nieuwe Rijswijk.special is uit! Voor deze special editie van Delft.business interviewde ik YES!Delft, Avalex en de Gemeente Rijswijk over de vernieuwende wijze waarop zij afvalverwerking in de regio willen vormgeven. Ook sprak ik vier kraamhouders op de zaterdagmarkt in Oud-Rijswijk over het unieke karakter van deze markt. Verder liet ik Renee van Ingen, directeur van de Rijswijkse Schouwburg, en Kevin Katsman, hotelmanager van Best Western Plus Grand Winston in Rijswijk, met elkaar kennismaken.

Ik zie steeds meer mensen om mij heen vastlopen door de druk die zij op hun werk en daarbuiten ervaren. Dat vind ik zorgelijk – maar nog enger vind ik het dat het er tegenwoordig bij lijkt te horen. Is de burn-out een vast onderdeel geworden van ons carrièrepad? Ik schreef erover voor Brainwash.

Een fysieke tour langs bibliotheken en boekhandels behoorde de afgelopen anderhalf jaar niet tot de mogelijkheden. En dus ging ik digitaal het land door. Maar vertelde ik tijdens al die lezingen en interviews nu eigenlijk mijn eigen verhaal of dat van iemand anders? Je leest erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Ze lijken in steeds meer keukenkastjes te vinden: potjes met vitaminepillen. Ook tijdens de coronacrisis riepen sommige experts ons op met extra vitamines zelf een steentje bij te dragen aan onze gezondheid. Welke pillen hebben welk effect? En helpen al die vitamines ons gezond de zomer door? Ik onderzocht het voor Libelle.

De nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is uit! Ik interviewde de directeuren van de cultuurprofielscholen Sint-Joriscollege en Het Palet over cultuuronderwijs in en na corona, en over hoe het Nationaal Programma Onderwijs hen daarbij kan helpen. Daarnaast ondervroeg ik Douwe Zeldenrust, directeur van Keunstwurk, over de culturele achterstand die jongeren in deze tijd oplopen.

Wanneer stop je met grasduinen in die eindeloze lijsten met bronnen die naar aanleiding van je zoekacties zijn komen bovendrijven? Die vraag herkennen Rens van de Schoot, Jan de Boer, Felix Weijdema en Bianca Kramer. Al in 2019 oogstten zij lof met ASReview, afkorting voor Active learning for Systematic Reviewing. Met deze open source-tool, gebaseerd op machine learning, maakten zij het mogelijk om in reusachtige datasets snel relevante papers te vinden. Hoe staat het er anno 2021 mee?

Uitgeverijen worden overstelpt door de grote hoeveelheden manuscripten die hun kant op komen. Steeds meer van hen kondigen een manuscriptenstop aan. Vooral niet schrijven, maar lekker blijven lezen, roepen steeds meer uitgevers – of zo hard netwerken dat je boek wel bij de juiste persoon terechtkomt. Voor LeidsCement deed ik uit de doeken wat zo’n insteek voor de boekenbranche zou betekenen.

De ene na de andere Bekende Nederlander verlaat gecanceld het strijdtoneel. Waarom klappen we zo hard met de zweep richting degenen die die laatste trends gemist hebben, die toevallig niet de laatste opiniestukken in kwaliteitskranten hebben gelezen, aan wie een zich razendsnel ontspinnend debat onder een Instagram-post toevallig voorbij is gegaan? Is er nog nog wel ruimte voor vergiffenis? Over deze cancelrace schreef ik een essay voor Brainwash.

Kleinkunstig, productiehuis op het gebied van kunsteducatie, zat tijdens de coronaperiode niet stil. Dankzij hun innovativiteit en veerkracht bleven ze overeind – zonder subsidie. Voor Cultuur+Ondernemen vroeg ik directeur Albert Barth naar zijn invulling van het ondernemerschap.

Welke invloed heeft de jeugd op een mensenleven? Die vraag onderzoekt Tjitske Jansen in haar vierde bundel Iedereen moet ergens zijn. In het geval van Jansen is dat een jeugd waarin zij steeds van pleeggezin wisselt en waarin het geloof de boventoon voert. Lees mijn recensie over de bundel in de nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater.

Bibliotheken zijn bij uitstek duurzame instanties: boeken uitlenen is een mooi voorbeeld van de steeds populairder wordende deeleconomie. Ook op andere manieren integreren zij duurzaamheid in hun collecties, activiteiten en beleid, van kledinguitleen tot biodesignlabs. Ik schreef er een artikel over voor de nieuwste editie van Boekman.

In haar nieuwste, wederom vuistdikke roman Ik ben er niet speelt Lize Spit een spel met aan- en afwezigheid, met waarheid en leugen. Voor literair tijdschrift DW B schreef ik over de stolp van de liefde waaronder de hoofdpersonen bivakkeren, en over de kwetsbaarheid die ontstaat wanneer een van hen uit het lood raakt.

In haar nieuwste roman Bloedblaren geeft Naomi Rebekka Boekwijt de hoofdrol aan een meisje met een traumatische jeugd dat besluit zich toe te leggen op CrossFit. Wat aanvankelijk een gezonde vorm van afleiding lijkt, krijgt al snel de vorm van een schadelijk ontwijkingsmechanisme. Ik besprak het boek voor De Reactor.

Al ruim tweeduizend jaar spreekt Maria Magdalena tot de verbeelding van kunstenaars over de hele wereld. Vanaf 25 juni wijdt Museum Catharijneconvent in Utrecht een tentoonstelling aan deze mysterieuze vrouw. Wat maakt haar tot op de dag van vandaag tot zo’n populaire inspiratiebron? Daarover sprak ik met Lieke Wijnia, conservator van de tentoonstelling. Je vindt het interview in de nieuwe editie van MUZE, het kunstmagazine voor leden van AVROTROS.

Een serie over puberstress en ouderleed – wie spreekt dat niet aan? Actrice Sam Ghilane speelt de rol van moeder Dina in de serie Oogappels. Een mooie gelegenheid om na te denken over haar eigen kindertijd én acteerambities. Ik ging met haar in gesprek voor het nieuwe magazine van CultuurWerkt!.

De bibliotheken mogen weer open! Dat vieren we als bibliotheeksector met een uitgebreid gesprek met prinses Laurentien van Oranje-Nassau, dat ik met haar mocht voeren over het belang van de bibliotheek. ‘Bibliotheken zijn de bomen van een gemeenschap: ze zorgen voor zuurstof, verkoeling en beschutting. En als je erin klimt, kun je verder kijken.’

Kun je geluk beschrijven in literatuur? Sander Kollaard doet in zijn romans en korte verhalen alvast een krachtige poging. Zijn personages geven zin aan hun bestaan door voortdurend te observeren, te reflecteren en te ordenen. Wie het leven als een verhaal bekijkt, houdt de onvermijdelijke dood op afstand, zo blijkt uit zijn recente verzamelbundel De laatste dag van de koning. Voor De Lage Landen nam ik Kollaards oeuvre onder de loep.

Diversiteit staat hoog op de agenda – ook onder informatieprofessionals. Aan welke vormen van diversiteit moeten we precies denken? Waarom is een inclusieve arbeidsmarkt zo belangrijk? En welke stappen worden al gezet in het vakgebied van de informatieprofessional? Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals gaf ik een inkijkje vanuit verschillende perspectieven.

Kritiek op een elegante manier kunnen incasseren – daar oefen je als auteur vaak genoeg mee. Toch blijft het een uitdaging: hoe reageer je op harde woorden van recensenten en kennissen? Kun je je blijven verschuilen in je eigen stille schrijfkamer zonder hun stemmen te willen horen? Ik schreef erover voor LeidsCement.

Koken volgens het ritme van de seizoenen. De chef-koks van Villa Augustus en Landgoed Hackfort draaien er hun hand niet voor om. Voor de nieuwe Tuinspecial van Libelle ging ik op zoek naar het geheim van koken met de oogst van je eigen moestuin.

Sensitivity readers zijn in opkomst. Steeds vaker onderwerpen zij boeken voor publicatie aan een kritische blik, die voorkomt dat minderheden in de tekst in een hoekje worden gedrukt. Van die gevoeligheden trekt Karel de Sadeleer zich in zijn debuut Messentrekkers weinig aan. In deze roman is de vrouw niet meer dan een lustobject, dat haar benen spreidt wanneer men dat van haar vraagt. Hoe goed past dat binnen deze tijd? Ik schreef er een essay over voor DW B.

We leven in een handboekencultuur: wanneer we iets niet begrijpen, slaan we er maar al te graag een gids op na die ons uitlegt wat we willen weten. In de tweede helft van 2020 signaleerden verschillende poëzieliefhebbers dat aan zo’n handleiding ook voor gedichten blijkbaar behoefte is: toen verschenen maar liefst drie boeken in deze categorie. Wat onderscheidt deze bundels van elkaar en wat verbindt ze juist? Ik onderzocht het voor De Reactor.

Na ruim een jaar thuiswerken kennen we het allemaal: digitale afspraken die naadloos in elkaar overgaan, vergaderingen waarbij kinderen de werkkamer binnenstormen. Voor Brainwash schreef ik een column over de mens als digitale tussenschim: hoe deze tijd ons soms dwingt op meerdere plekken tegelijk te zijn.

Gesprekken met kappers: ze zijn vaak een beetje ongemakkelijk. Tegelijkertijd leidt die samenkomst van twee onbekenden vaak tot een bijzondere uitwisseling van verhalen. Ik vertel over mijn meest recente ervaring in mijn nieuwe column voor LeidsCement: een verhaal over porseleinen handen die je opvangen, hoera, een meisje-slingers en stilvallende scharen.

Je achternaam veranderen, dat doe je niet zomaar. Daar weet Anna, hoofdpersoon van De dag dat ik mijn naam veranderde, alles van. Bibi Dumon Taks nieuwste roman laat zien hoe bitterheid in een familie sluipt en wat ervoor nodig is om die rancune te verjagen. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Waar musea eind vorig jaar werden opgeroepen koloniale kunst terug te geven aan de rechtmatige eigenaar, houden bibliotheken zich nog opvallend stil. Bevindt zich in Nederlandse collecties ook een aanzienlijke portie roofboeken? Of is Nederland in de loop van de geschiedenis enkel slachtoffer geweest van boekenroof? In de nieuwste editie van IP | vakblad voor informatieprofessionals geef ik een inkijkje in de complexiteit van de kwestie.

Alle innovaties die in Delft plaatsvinden, moet je juridisch goed beschermen, weten Michiel van Stapele van Octrooicentrum Nederland en Cindy Gerhardt van Planet B.io, een innovatief ecosysteem op de Delftse campus waar biotechbedrijven zich kunnen vestigen. Ik interviewde hen samen voor Delft.business.

Vanaf nu mag ik mij trots columnist van Brainwash noemen. In mijn eerste column schrijf ik over onze neiging steeds vroeger te willen pieken. Maar waarom zou je zo snel mogelijk binnen willen zijn, zonder ruimte om te verlangen?

Vluchthaven is nu beschikbaar als leesclub bij LitLab: een platform waar middelbare scholieren op een interactieve manier aan de slag kunnen met literatuur. Ook over Vluchthaven kunnen zij nu vragen beantwoorden en discussies voeren. Ik hielp mee bij het samenstellen van de leesclub.

Nu veel bibliotheken vanwege het coronavirus noodgedwongen gesloten zijn, groeit de behoefte nog sneller stappen te zetten in de ontwikkeling van een bibliotheek die altijd voor iedereen open is. Wat zijn de mogelijke toepassingen van open source in bibliotheekland? Ik onderzocht het voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

De nieuwe Poëziekrant is uit! Voor deze editie schreef ik een uitgebreide recensie van Anne Broeksma’s dichtbundel Vesper, waar in ze de relatie tussen mens en natuur onder de loep neemt.

Als men vraagt hoe mijn romanroutine eruitziet, vertel ik dat ik maandag tot en met vrijdag vul met het schrijven van teksten in opdracht en mijn weekenden met proza en poëzie. Zou ik niet liever meer dan een zondagsschrijver willen zijn? Daarover gaat mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik Emiel Heijnen, lector kunsteducatie, over de kracht van kunst in het nieuwe online tijdperk. Ook voelde ik docent Jaapjan de Back aan de tand over zijn verlangens voor na de coronacrisis: naar livemuziek luisteren én het zelf maken.

Het maartnummer van DW B is verschenen – met daarin vier gedichten van mijn hand. Het eerste gedicht vind je hier.

Het ziet er niet goed uit voor Nederland in KliFi, Adriaan van Dis’ nieuwste, dystopische roman: je loopt maar beter in de pas van de overheid en klimaatrampen ontwrichten de samenleving. Het is aan een schrijver om alsnog verbinding te zoeken, concludeer ik in mijn recensie voor De Lage Landen.

Sommige vrienden en familieleden kijken reikhalzend uit naar het moment dat ik een verhaal of gedicht over ze zal schrijven. Anderen deinzen voor die gedachte terug. De keuze is aan mij als schrijver, die alles mag doen, zolang het woord fictie of roman maar op het omslag prijkt. En toch voel ik me verantwoordelijk voor de effecten die mijn woorden teweeg kunnen brengen. Ik vertel erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Transgenders laten steeds meer van zich horen, en ook het fictiepersonage dat worstelt met het onderscheid tussen man en vrouw stapt langzaam maar zeker in het licht. In hun recente boeken proberen Yolanda Entius, Mariken Heitman en Marieke Lucas Rijneveld gendertwijfels begrijpelijk te maken voor een groter publiek – in de vorm van vergelijkingen met Moeder Natuur. Lees mijn analyse voor De Lage Landen in het nieuwste nummer of online.

Het wordt steeds belangrijker dat data gemakkelijk vindbaar, toegankelijk, uitwisselbaar en herbruikbaar zijn. Ook tijdens de uitreiking van de Nederlandse Dataprijs stonden deze FAIR-principes centraal. Welke initiatieven vielen daar in de prijzen en wat zegt hun bestaan over de stand van FAIR data? Daarover schreef ik een artikel voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Al mijn hele leven krijg ik vragen over hoe het is om enig kind te zijn. Of het niet saai en stil is. Of ik geen broer of zus mis. Waarom mijn ouders niet meer kinderen hebben gekregen. Veel van die vragen veronderstellen een gebrek – een gebrek dat ik zelden heb gevoeld. Ook uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat enig kinderen en hun ouders gemiddeld zeker niet ongelukkiger zijn dan grotere gezinnen. En toch gaat het maar zelden over alles wat je cadeau krijgt door als enig kind op te groeien. Over al die cadeaus schreef ik een artikel voor Libelle – te vinden in het nieuwste nummer en online.

Toen Theo en Angelique, eigenaar van webwinkel Boet-Stijl, hun droomhuis vonden, wisten ze één ding zeker: alles wordt wit. Voor Libelle sprak ik met hen over de kunst van een licht en tegelijkertijd warm interieur. Het nieuwe nummer ligt nu in de winkel.

De bundel Rijpe velden van vrolijkheid van Truus Roeygens is een zelfonderzoek naar de aard van blijdschap. Mijn recensie is te lezen in het nieuwe nummer van poëzietijdschrift Awater.

Misschien wel een van de bijzonderste interviews waarvan ik ooit onderdeel ben geweest: het gesprek dat ik met mezelf voerde voor Bazarow Magazine. Over schrijven als openhartigheid, een boek dat ook na verschijning blijft groeien en het aparte genre dat het interview is.

Tegenwoordig lijkt een groot deel van het schrijverschap uit zelfpromotie te bestaan. En dat terwijl schrijven bij uitstek een solistische en onzichtbare bezigheid is, die in schril contrast staat met al die spotlights. Voor cultureel ondernemersplatform LeidsCement schreef ik een column over dat ingewikkelde contrast.

De Deense ontwerper Pernille Folcarelli brengt bloemen en planten op kunstzinnige wijze over op kussens, posters, ansichtkaarten en behang. Voor Libelle gaf ik een inkijkje in haar sfeervolle atelier en huis. Je vindt het artikel in het nieuwste nummer, dat nu in de winkel ligt.

Joost Oomen en Hans Depelchin debuteerden eind 2020 beiden vlak voor hun dertigste met een absurdistische roman. Een genre dat zich lastig laat recenseren, beargumenteerde ik voor Vlaams literair tijdschrift DW B.

Jaarlijks onderscheidt het Victorine van Schaickfonds publicaties die vernieuwing in het informatievak stimuleren. Dit jaar viel de eer te beurt aan Cornelis van Lit (penning), Helena Schöb (scriptieprijs), muziekbibliotheek De Intro (aanmoedigingsprijs) en Eimer Wieldraaijer (oeuvreprijs). Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals ging ik met Van Lit en Schöb in gesprek over hun onderzoeken en ambities.

2020 was voor mij boven alles het jaar waarin mijn tweede roman verscheen. Hoewel veel mensen het schrijverschap lijken te zien als een hoger levensdoel, zijn mij het afgelopen jaar wonderlijk genoeg vooral veel aardse vragen gesteld over het aantal tot nu toe verkochte exemplaren. Voor cultureel ondernemersplatform LeidsCement schreef ik een column over onze menselijke getallendrang: van het opdelen van de tijd in jaren, maanden, minuten en seconden tot het reduceren van het verschijnen van een roman tot het aantal maal dat het boek over de toonbank gaat.

Toen ik van Het Financieele Dagblad de vraag kreeg een brief te schrijven aan een dierbare, hoefde ik niet lang na te denken: dat zou mijn oma zijn, wier liefde en verdriet als inspiratie mochten dienen voor Vluchthaven. Ik had toen niet durven dromen dat mijn verhaal naast de brieven van zulke bewonderenswaardige medeauteurs zou mogen verschijnen – Stefan Hertmans, Joke Hermsen, Abdelkader Benali en Daan Heerma van Voss – en dat er zo’n mooie tekening van Eline Schipperen bij zou worden geplaatst. De brief verscheen in de kerstspecial van de zaterdagbijlage en online.

Perhaps all pleasure is only relief, schreef William S. Burroughs in zijn vroege roman Junkie. De beroemde uitspraak over zijn drugsverslaafde hoofdpersoon lijkt ook de diagnose van een jonge generatie vandaag te zijn. Wordt de millennial verondersteld om ondernemer van de eigen biografie te zijn, dan schuilt de opluchting in het loslaten.

De nieuwe Rijswijk.special is uit! Voor deze editie sprak ik met Cor van den Heuvel, directeur van opleidingsbedrijf IW Zuid-Holland, en Saskia du Bois en Sander Meijers van de gemeente Rijswijk, over de koppeling tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Ook interviewde ik Guido Schmitt, eigenaar van FRESCH Real Estate, die de Rijswijkse Plaspoelpolder laat kennismaken met een nieuwe manier van bouwen en werken. In hetzelfde gebied verrijst ook At The Park: een innovatief ecosysteem waarin wonen, werken, leren en verblijven samenkomen.

De nieuwe editie van Delft.business staat in het tegen van het thema versnellen of vertragen. Daarover ondervroeg ik Walter Vermeulen, directeur van Ter Steege Bouw Vastgoed West, Melanie Haaksma, oprichter van We Are Delft, en topkok Yuri Verbeek.

Geschiedenislessen tot leven laten komen: dat is het doel van theatermaker en historica Anita Ros. Voor de nieuwe editie van de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik haar samen met docent Geke Jagt, die met Anita’s lessen aan de slag ging. Ook ondervroeg ik beeld- en performancekunstenaar Petra van Aken over haar workshops, waarmee zij mensen helpt vrijer te bewegen.

In de derde klas van de middelbare school koos ik voor het profiel Natuur & Techniek. Niet alleen omdat ik naar de TU Delft wilde om Industrieel Ontwerpen te studeren, maar stiekem ook vanwege de venijnige veronderstelling dat een bètaprofiel je verder zou brengen dan een alfavakkenpakket. Voor cultureel platform LeidsCement schreef ik over dat keuzemoment, en de blijdschap waarmee ik sindsdien mijn leven met cultuur vul.

Het nieuwe wintermagazine van CultuurWerkt! is uit. Op de cover prijkt actrice Jouman Fattal, die tijdens de coronaperiode voor Storytel alle delen van de Harry Potter-serie opnieuw insprak. Ik interviewde haar over deze eervolle taak. Ook voelde ik violist en componist Myrthe van de Weetering en Peter Pels, communicatiemanager bij het Flevoziekenhuis in Almere, aan de tand over hun werkdag.

Gaat dit boek over je eigen leven? Zo ja, sta je in voor de consequenties? Het zijn deze vragen die Condities, het recentste boek van Thomas Heerma van Voss, op de achterflap aan de lezer stelt. Ze dwingen je stil te staan bij de biografische waarde van het boek – nog niet eens zozeer bij de mate waarin de roman gebaseerd is op het leven van de auteur, maar meer bij de overlap met ons eigen leven die we als lezer, naar verwachting van uitgever Das Mag, zullen aantreffen wanneer we Condities openslaan. Ik besprak het boek voor De Reactor.

Begin oktober werd het Bibliotheekconvenant 2020-2023 ondertekend, waarin afspraken zijn gemaakt over de belangrijkste maatschappelijke opgaven die bibliotheken en de overheid de komende drie jaar gaan aanpakken. Daartoe werken de betrokken partijen aan een Netwerkagenda, waarin hun gezamenlijke doelen tot uiting komen. In dat kader zal ik de komende tijd belangrijke spelers uit het veld interviewen over hun ambities.

Als kind was modeontwerper Michael Barnaart al dol op de jurken van Jans. Nu mag hij haar zelf tekenen én kleden. Inspiratie vindt hij in zijn Winterswijkse vakantiehuisje. Het ademt de sfeer van de jaren zeventig, de tijd waarin de familie het licht zag. Voor Libelle mocht ik Michael ondervragen over zijn bijzondere relatie met de stripfamilie en de tijd waarin zij rondlopen.

Het is blijkbaar je lot wanneer je als schrijvende vrouw relaties aangaat met beroemde dichters: je eigen werk verdwijnt naar de achtergrond. Het overkwam ook Clara Eggink, die achtereenvolgens in het huwelijk trad met de dichters J.C. Bloem en Jan Campert. Voor het Literatuurmuseum boog ik me over haar continue worsteling met de literaire wereld.

Deze zomer vierde ik in de hortus botanicus in Delft de verschijning van Vluchthaven. Net als alle andere stappen in het publicatieproces verliep ook de planning van deze avond anders dan gewoonlijk. Voor cultureel platform LeidsCement schreef ik over een boek uitbrengen in coronatijd, en over de literaire wereld die langzaam weer wakker wordt.

Niet alleen in de echte wereld wordt uitgebreid gereflecteerd op het coronavirus; ook in fictie dook het thema algauw op. Sarah Sluimers novelle De Stilte verhaalt over de wereld een twintigtal jaren na de lockdown, hier de Stilte genoemd. Ik recenseerde het boek voor Medisch Contact.

Eerder dit jaar sprak ik bibliotheekdirecteuren door het hele land over de sluiting en heropening van hun bibliotheek als gevolg van de maatregelen rondom het coronavirus. In deze serie dubbelinterviews gaan bibliotheekdirecteuren met elkaar in gesprek over de tweede coronagolf, die ook hun dienstverlening beïnvloedt.

De nieuwe editie van literair tijdschrift Awater is uit! Met daarin mijn bespreking van Annemarie Estors nieuwe bundel De bruidsvlucht, waarin zij een groen liefdesspel schetst.

Twee jaar lang was Maud Vanhauwaert stadsdichter van Antwerpen. Het prachtig vormgegeven Het stad in mij doet verslag van de projecten die ze in die periode uitvoerde – in opdracht of uit eigen beweging, alleen of in samenwerking, met veel of weinig publiek, maar altijd met de stad Antwerpen als achtergrond. Voor De Reactor nam ik dit veelkantige overzicht onder de loep.

De zoektocht van kunstenaar Lia naar een tweede huis eindigde in de bossen van haar geboorteplaats Giethmen. Architect Daniel bouwde er een duurzaam huis voor haar – minimalistisch en tegelijkertijd van alle gemakken voorzien. Ik mocht Lia en Daniel interviewen over hun samenwerking tijdens dit bijzondere project. Hun verhaal staat deze maand op de cover van vtverbouwen, die deze keer compleet in het teken staat van het huis van de toekomst.

In de ‘Opmerking vooraf’ waarmee Judith Schalansky Inventaris van enkele verliezen opent, biedt zij de lezer meteen wat de titel ons belooft: ze geeft een overzicht van de zaken die verloren zijn gegaan tijdens het werken aan dit boek. Het is de opmars voor een rijke verhalenbundel over wat verdwijnt en nooit meer terugkomt.

In de poëziereeks Binnenin plaatst literair tijdschrift De Revisor elke donderdag een nieuw gedicht van een Nederlandse of internationale dichter op haar website. Deze week was mijn gedicht Diepvriesfruit aan de beurt.

De agrarische sector blijft een terugkerend element in het leven van Tjerk-Martijn Mulder. Een bij uitstek duurzame branche, die de bank én Mulder terugbrengt naar de basis: zorgen voor de maatschappij. Voor Delft.business ging ik met hem in gesprek over de bank en het Delft van de toekomst.

Voor het boek Zorg, onder redactie van Arko Oderwald, Koos Neuvel en Abel Thijs, schreef ik een essay over de architectuur van de zorg in literatuur. Ik richtte me op de romans Kus van Julien Ignacio en Het lot valt altijd op Jona van Mark Boog, die ieder op hun eigen manier laten zien hoe het ziekenhuis in fictie kan worden weergegeven.

Het nieuwe nummer van Poëziekrant is uit! Met in deze septembereditie vier gedichten van mij.

Hedendaagse auteurs als Saskia De Coster, Sheila Heti en Rachel Cusk leggen in hun werk het stereotiepe beeld van de vrouw als moeder haarfijn bloot. Toch laat de receptie van hun boeken zien hoe groot de schaamtecultuur blijft rondom vrouwen die bewust kinderloos zijn. Voor het nieuwe nummer van rekto:verso wijdde ik er een essay aan.

Het nieuwe magazine van CultuurWerkt! is uit. Ik interviewde theatermaker Tom de Ket over zijn nieuwe voorstelling en ging in gesprek met acteur Rop Verheijen en employee engagement specialist Tineke Druijf over hun werkdag.

Beeldend kunstenaar Sharina Gumbs weet het uit eigen ervaring: als je als zorgprofessional leert omgaan met je eigen stress, kun je je cliënten ook beter helpen. Voor haar kunstproject ontving zij de Gouden C. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) mocht ik haar vragen naar de kracht van abstracte kunst.

Bij Probiblio, de provinciale ondersteuningsinstelling voor bibliotheken in Noord- en Zuid-Holland, wordt innovatie met en voor bibliotheken serieus genomen. Het wordt zelfs als een proces gemanaged, in de vorm van De Nieuwe Leest. Voor het Vlaamse vakblad META ging ik in gesprek met adviseurs René Kronenberg en Karen Bertrams over de totstandkoming van nieuwe concepten, ideeën en businesscases voor bibliotheken, waarvoor zij samenwerkingen met sectoren en organisaties uit het hele land laten ontstaan.

Op 18 augustus 2020 verscheen mijn tweede roman, Vluchthaven, bij Querido. Wanneer de Indonesische echtgenoot van haar grootmoeder overlijdt, reist Hannah af naar zijn geboorteland. Niet alleen om zijn as uit te strooien, maar ook om beter te begrijpen wie deze getraumatiseerde man was. Was hij echt liever daar dan hier, liever dood dan in leven? Zo onderneemt Hannah een eenzame zoektocht naar geluk, die vele vormen aanneemt, en die laat zien hoe we elkaar soms pas na de dood beter begrijpen.

Voor het Literatuurmuseum mocht ik bladeren door de jeugdfoto’s van Remco Campert. In de baby die in de armen van zijn moeder ligt, in de kleuter achter een kruiwagentje, in de jongen die vanachter spiegelende brillenglazen naar de camera lacht, pen in de aanslag, zag ik de inmiddels 91-jarige rebel en schrijver die hij zou worden.

Schrijvers zijn de basis van onze branche, vindt Anne Zeegers, directeur van De Schrijverscentrale: zij maken tenslotte de verhalen die worden verspreid. In korte tijd tuigde zij samen met haar team en auteurs Schrijver op je scherm op, waarbij auteurs scholen en bibliotheken digitaal bezoeken. Ik interviewde haar voor Bibliotheekblad over dit project.

Hoe voeren bibliotheken hun taken uit in het gebied waarin en waarvoor zij werkzaam zijn? Bij welke kernfuncties liggen hun kansen en hun uitdagingen? En hoe zouden we het bibliotheekveld nog beter kunnen inrichten om die functies optimaal te vervullen? In een nieuwe serie interviews voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) nodig ik bibliotheekdirecteuren uit met een frisse blik te kijken naar de sector en haar taken.

Hoe verhouden het Finse en het Nederlandse bibliotheeklandschap tot elkaar? Samen met collega’s uit binnen- en buitenland onderzocht ik de overeenkomsten en verschillen tussen de bibliotheeksector in deze twee landen, die allebei op hun eigen manier streven naar vernieuwing en verbetering. Het onderzoekspaper verscheen in Library Management.

In de nieuwe editie van Impact Magazine staat het thema ‘oorlog en literatuur’ centraal. Hoe gaan schrijvers in hun werk om met het oorlogsverleden en op welke manieren kunnen oorlogstrauma’s in literatuur worden verbeeld? In dit nummer vind je onder meer een openhartig interview met Arnon Grunberg over zijn eigen relatie tot de Tweede Wereldoorlog, een interview met Roxane van Iperen over haar bestseller ’t Hooge Nest en mijn beschouwing van de dichtbundel Hogere natuurkunde van Ellen Deckwitz, over de oorlogstrauma’s van haar oma in Nederlands-Indië.

In Joost de Vries’ Rustig aan, tijger stappen we in een wereld van glitter en glamour, van flitsende reclamebureaus en luxueuze lofts. Van mensen die het gemaakt hebben – en die daar maar niet gelukkig mee weten te zijn. Ik schreef een uitgebreide kritiek voor DW B.

Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) schreef ik een column over mijn ervaringen met het verzorgen van digitale schrijflessen. Ook interviewde ik Dennis van Galen over zijn ervaringen als kersverse directeur van CREA, Amsterdams grootste cursuscentrum, ook in coronatijd.

Mooi nieuws: de Bibliotheek Venlo krijgt de komende jaren stapsgewijs meer subsidie van de gemeente – mede dankzij de benchmark die Thomas van Dalen in opdracht van de Gemeente Venlo uitvoerde. Voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) sprak ik over deze benchmark en financiering met Van Dalen, bibliotheekdirecteur Geja Olijnsma en cultuurwethouder Marij Pollux, die allen bijzonder blij zijn met het resultaat.

In 2018 debuteerde literatuurwetenschapper Daan Borrel met Soms is liefde dit, waarin ze na een vluchtige kus met een andere man besluit haar vriend een brief te schrijven waarin ze haar eigen seksualiteit onder de loep neemt. Haar nieuwe boek, Jaar van het nieuwe verhaal, kan worden gelezen als het vervolg. Mijn recensie is te lezen in Medisch Contact.

Het nieuwe zomermagazine van CultuurWerkt! is uit! Met daarin interviews van mij met Job Noordhof, hoofd Marketing, Communicatie en Verkoop bij het Koninklijk Concertgebouw, en Noortje Herlaar, hoofdrolspeler in het Bowie-musical Lazarus. Ook vroeg ik Merel Hoogland van Kunst.nl naar het belang van kunst aan je muur in thuiswerktijd.

Zeven kantjes vulde Ronald Giphart begin jaren negentig met niet minder dan 151 mogelijke titels voor zijn romans en verhalen. Scheldwoorden en Latijnse gemeenplaatsen, literaire termen en grove woordgrappen wisselen elkaar af. Ze bieden een intrigerend inkijkje in zijn gedachten. Ik analyseerde ze voor het Literatuurmuseum.

Verborgen in het groen vind je aan de westkust van Mallorca een eenvoudig maar toch luxe vakantiehuis. Met gevoel voor smaak en eenvoud creëerden de ontwerpers een serene omgeving, waar de bewoners ultiem tot rust komen. Voor de Living-special van Libelle nam ik dit huis en de omringende tuin onder de loep.

De droom: het perfecte speelveld voor een dichter. Een symbolisch spel waarin werkelijkheid en fantasie met elkaar verweven raken, ruimte laten voor vrije associaties, alledaagse situaties en diepgravende, metaforische betekenissen. Het is die plek die Erik Bindervoet onderzoekt in zijn dichtbundel De droom van eb inkt diervoer. Mijn recensie is te vinden in het nieuwe nummer van Awater.

Het aantal alleenstaanden en echtscheidingen is nog nooit zo hoog geweest. Hoe komt het toch dat de zoektocht naar de ware zo lastig is geworden? En: wat kunnen we eraan doen om goed samen oud te worden? Ik onderzocht het voor Libelle.

Toen ze de weelderige tuin van deze Zweedse boerderij voor het eerst zag, was Marie meteen verkocht. Ze snoeide flink in de verzamelwoede van de vorige bewoners en maakte er een rustig geheel van, inclusief knusse plantenkas. Voor de tuinspecial van Libelle bekeek ik deze transformatie van nabij.

Merijn en Stan prijzen zichzelf nog steeds gelukkig met hun Rotterdamse herenhuis, dat nog alle kenmerken heeft van de oorspronkelijke woning. Met veel smaak toverden ze het om tot hun eigen paradijs, nog mooier dan een hotelsuite. Voor vtwonen mocht ik hen ondervragen over deze verbouwing.

Meerdere celebrity’s verklaarden al openlijk de liefde aan Notes to Self – Nederlandse titel: Alles wat ik niet kan zeggen – van debutant Emilie Pine. Met haar bundeling van zes verhalende essays stal de Ierse hoogleraar modern drama de harten van onder meer actrice Lena Dunham en schrijfster Anne Enright, die beurtelings verklaarden dat het boek hen aan het huilen had gebracht en hen Emilie had doen omarmen als hun beste vriendin.

De afgelopen tijd lieten bibliotheken in het hele land zich van hun meest wendbare kant zien: in hoog tempo tuigden zij nieuwe producten en diensten op, om zo hun leden en bezoekers, ondanks hun sluiting, toch te kunnen blijven bedienen. Nu denken zij na over manieren waarop zij straks weer veilig hun deuren kunnen openen. Voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) sprak ik met bibliotheekdirecteuren uit het hele land, die zich allemaal met een eigen focus richten op de toekomst.

Gasthuis, het poëziedebuut van Laurine Verweijen, is geen schrijven over verlangen, maar is geschreven vanuit verlangen, zo laat uitgeverij Van Oorschot weten. Gasthuis gaat niet over hormonen, maar is opgetekend ‘met een lichaam en gemoed vol hormonen’, dat de woorden hun eigen kant op stuurt. Ik recenseerde haar bundel voor De Reactor.

Lottes huis stroomt over van haar liefde voor vintage en styling. Dankzij man Niek, die alles maakt wat zij voor ogen heeft, creëerde ze een thuis waar ook afgeschreven spullen een nieuw plekje krijgen. Voor vtwonen nam ik een kijkje.

Als een van de weinigen in deze wereld had ik nog nooit een boek van Herman Brusselmans aangeraakt. Tot enkele weken geleden, toen ik Bloed spuwen naar de hematoloog opensloeg. Ik kreeg een spoedcursus Brusselmans: deze schrijver voert je terug naar een tijd waarin vrouwen zich op hun onderdanigst gedroegen, raciale grappen bon ton waren en dwergen nog een legitieme bron van hilariteit.

Vandaag wordt Marga Minco honderd jaar. Wie de typische jaren negentig-foto’s van haar zeventigste verjaardag bekijkt, ziet daarop literaire grootheden als Bernlef, Vroman en Kouwenaar op een te kleine bank met een uit elkaar vallend stukje taart. Ik verbaasde me erover hoe Minco ook toen al een leven achter de rug had – en bovendien, zo weten we nu, nog een heel leven voor zich.

In de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) wordt uitgebreid stilgestaan bij een relatief nieuw begrip: cultureel vermogen. Hoe zorgen we ervoor dat mensen zich cultureel blijven ontwikkelen? En wat gebeurt er in de speciale proeftuinen die rond dit begrip zijn ingericht?

De briefjes die Connie Palmen aan haar collega en goede vriend Adriaan van Dis schreef, zijn te lezen als lessen in liefhebben. Ze laten zien hoe je intimiteit uitdrukt op papier – een vaardigheid die in tijden van afstand misschien wel belangrijker is dan ooit.

Het coronavirus houdt ook de Nederlandse bibliotheeksector in zijn greep. Hoe deed het coronavirus de afgelopen weken langzaam maar zeker zijn invloed gelden en op welke inventieve manieren zetten bibliotheken hun werkzaamheden voort? Een terugblik en een stand van zaken lees je in mijn artikel voor Bibliotheekblad.

Een eigentijdse woonwinkel waarin boeken de sfeermakers zijn. Die indruk krijgt de bezoeker wanneer hij via de rode loper cultuurcentrum CulturA & Zo in Nootdorp betreedt. Eind 2019 opende het vernieuwde gebouw haar deuren en onlangs verwelkomde men reeds de 55.000ste bezoeker. De Koninklijke Bibliotheek (KB) besloot een college aan het succesverhaal te wijden, waarin ook de grote invloed van het StoryHouse in Chester een prominente plaats kreeg.

Een naamloze vrouw zoekt na de dood van haar man haar heil in het troosteloze, winterse Italië. De rouw is overal. Toch wordt het nergens sentimenteel in Esther Kinsky’s Kreupelhout.

Op vrijdag 24 januari vond in het Haagse Mauritshuis het symposium De bieb in actie plaats. Bibliotheekdirecteuren en wethouders gingen in discussie over de vermaatschappelijking van de bibliotheek.
Met onder meer Mariëtte Hamer, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher en Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing.

De nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater is uit! Met daarin ook mijn recensie van Jens Meijens debuut Xenomorf: een welkome afwisseling tussen het grootse perspectief van de aarde die onder onze voeten afbrokkelt en het persoonlijke van de kwetsbare herinnering.

Vanaf nu mag ik me conservator van het Literatuurmuseum noemen! Samen met onder anderen Alma Mathijsen, Bregje Hofstede, Ellen Deckwitz, Hanna Bervoets, Lieke Marsman en Nina Polak laat ik mijn licht schijnen op bijzondere stukken uit de collectie. Voor mijn eerste bijdrage dook ik in het archief van Neeltje Maria Min, aan wier zwijgzaamheid we misschien wel het grootste deel van haar oeuvre te danken hebben.

Een rijksmonument met vloerverwarming. Hoe vaak zie je dat? Bij de verbouwing van een klassieke grachtenpand in de Delftse binnenstad voorzagen Gerwin en Dennis hun nieuwste project van alle gemakken. Ik mocht bij hen binnenkijken.

Met Game of Poems schreven de gelauwerde dichters Ellen Deckwitz, Thomas Möhlmann en Ingmar Heytze een bundel die een ode brengt aan de hitserie Game of Thrones. Het resultaat is noch geschikt voor de leek noch voor de doorgewinterde kenner, concludeerde ik. Mijn recensie is te lezen in de nieuwe Poëziekrant.

‘Met Pastorale geeft Enter een prachtig podium aan de jeugd die in zijn eerdere boeken al subtiel doorschemerde.’ Voor De Reactor recenseerde ik Stephan Enters nieuwe roman, die al werd gelauwerd door onder meer de Volkskrant, Trouw en NRC, werd genomineerd voor de NRC Lezersprijs en werd bekroond tot Boek van de Maand bij De Wereld Draait Door.

Met de kerstdagen in het vooruitzicht sprak ik voor CultuurWerkt! met Milan van Waardenburg, die in de musical Anastasia een van de hoofdrollen vertolkt. Over de rol die hij inmiddels al meer dan driehonderd keer speelde, zijn dagelijkse showrituelen en de grootsheid van deze musical 2.0.

Gisteren verscheen bij uitgeverij Van Oorschot Pastorale, de nieuwe roman van Stephan Enter – de schrijver aan wie ik mijn masterscriptie wijdde, en die ik intens bewonder. Tegelijkertijd verschijnt in het nieuwe nummer van literair tijdschrift Tirade nu mijn analyse van de rol van geluk in zijn oeuvre.

Rebecca Makkais lijvige roman Een stralende toekomst – de Nederlandse vertaling van The Great Believers – begint in 1985, midden in een uitvaartdienst. En niet zomaar een: de aidsepidemie eist slachtoffers, en hoofdpersoon Yale verliest vriend na vriend, totdat hij alleen Fiona, de jongere zus van een van zijn beste vrienden, over heeft om hem gezelschap te houden.

Op 7 november is Amy Herman een van de sprekers tijdens de conferentie Wat zie jij? in het Rijksmuseum. Deze Amerikaanse advocate en kunsthistorica is ervan overtuigd dat beeldende kunst en fotografie uitgelezen middelen zijn om oplettend te leren kijken. Ik interviewde haar voor LKCA’s Cultuurkrant. Ook voelde ik Koos Hogeweg van het Antwerpse Stormkop aan de tand over hun succes.

Onder de millennialgeneratie, grofweg geboren tussen 1980 en 2000, leeft een sterke behoefte aan vrijheid, flexibiliteit, zingeving en inspiratie, ook op de werkvloer. De toptalenten van deze generatie lok je dan ook niet met een riant salaris, een vast contract of een mooie leaseauto. Maar hoe dan wel? Ik onderzocht het voor CultuurWerkt!.

De nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is uit! Met interviews van mij met Jan ten Berge en Mohssine Dahhan over de nieuwe subsidieregeling voor archeologie van het Fonds voor Cultuurparticipatie en met Lucas Westerbeek over het belang van beeldeducatie in ons onderwijs.

Ervaren hoe de inzet van kunst en cultuur je bedrijf een voorsprong geeft? Dat kan van 11 tot en met 15 november 2019 tijdens de Week van Cultuur & Werk. In aanloop naar dit evenement schreef ik een serie blogs over de sprekers, waaronder Merlijn van Twaalfhoven, Kim Spinder en Arjen Banach.

De kleden die Edith vanuit Marokko naar haar lichte huis in Rotterdam haalt, vormen de rode draad van haar interieur. Voor vtwonen mocht ik een kijkje bij haar nemen.

Voor Cultuurmarketing mocht ik in gesprek met Lotte Bloem van creatief bureau Vruchtvlees en Elianne van Diepen van TAQA Theater De Vest en de Grote Kerk in Alkmaar over de rebranding van deze kerk en dit theater.

Frédéric Beigbeder (1965) begint zijn roman met een belangrijke mededeling: alle wetenschappelijke ontwikkelingen die in Een leven zonder einde voorkomen, zijn gepubliceerd in Science of Nature. En dat zullen we weten: Beigbeders zoektocht is doorspekt met theorieën en grondige overpeinzingen.

Met een bibliotheeksector die zo sterk in beweging is, komt ook verandering in de loopbaankansen die de bibliotheek biedt. Vergrijzing, digitalisering en bezuinigingen stellen bibliotheken en hun HR-afdelingen voor nieuwe uitdagingen. Hoeveel reden hebben we om positief of juist negatief te zijn over de loopbaanperspectieven en doorgroeimogelijkheden die de bibliotheeksector biedt?

Van de drie pubers in de debuutroman van Oostenrijkse schrijfster Mareike Fallwickl wil er één niet deugen. Zijn wangedrag ontrafelt door de blik van de anderen, die hem met bewondering en angst bekijken.

In een vernuftig weefwerk van terug- en vooruitblikken schildert Dörte Hansen in Middaguur een waardig beeld van het platteland, waar het verleden de boventoon voert.

Voor De Reactor recenseerde ik Adam van Wanda Reisel – en ik was kritisch: ‘Reisel heeft met Adam twee verschillende boeken met elkaar willen vervlechten. Het resultaat mag helaas niet meer dan de som der delen heten.’

Jeanne, de hoofdpersoon uit Berthe Spoelstra’s debuutroman Schemerland, praat niet meer. Ze ligt diep weggezonken in haar matras en strekt haar armen uit. Zelfs het pakken van een glas water op haar nachtkastje kost haar te veel moeite.

Siel Verhanneman schreef met haar debuut ‘een mooi associatiespel van twee hulpbehoevende geesten die evenveel uitspreken als verzwijgen, om elkaar heen draaien, elkaar proberen te bereiken, maar in plaats daarvan de lezer vooral hun eigen, geïsoleerde levens tonen. Saskia en Lander zijn twee gesloten boeken, die Siel Verhanneman op vernuftige wijze voor ons openpeutert.’

Takis Würgers roman Stella deed in Duitsland behoorlijk wat stof opwaaien: het boek over Gestapo-misdadigster Stella Goldschlag, die honderden Joden verried, zou vooral laten zien dat jonge Duitse schrijvers de Tweede Wereldoorlog enkel gebruiken als fletse achtergrond waartegen ze hun verhalen zich laten afspelen. Die visie doet Würgers roman weinig recht, betoogde ik in NRC.

De nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater is uit! In dit nummer bespreek ik de nieuwe bundel van Liesbeth Lagemaat, verschenen bij uitgeverij Wereldbibliotheek. Ik word onder meer vergezeld door Ahmed Aboutaleb, Ted van Lieshout, Willem Jan Otten en Thomas Möhlmann.

‘Waarom schrijf ik twintig jaar na Legende van een zelfmoord weer over mijn vader?’ vraagt David Vann in het voorwoord van zijn nieuwste roman Heilbot op de maan. Het antwoord ligt in het hem tot dan toe onbekende verhaal dat zijn stiefmoeder hem onlangs vertelde.

De derde Poëziekrant van dit jaar is uit! Voor deze editie besprak ik de nieuwe bundel van Elly de Waard én verse vertalingen van e.e. cummings.

Is een meesterwerk nog steeds een meesterwerk als de schrijver in kwestie het al eens eerder heeft geschreven? Voor DW B boog ik me over Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer, genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs.

Voor vtwonen mocht ik binnenkijken bij een prachtig omgetoverd rijtjeshuis in Nieuw-Vennep. Nu te bewonderen in het meinummer.

Dit jaar was ik social media manager tijdens een van de gezelligste Koningsnachtfestivals van Nederland: het Delftse Oranjekoorts.

We kennen de een jaar geleden overleden F. Starik, pseudoniem van Frank von der Möhlen, als kunstzinnige alleskunner: niet alleen was hij dichter en prozaschrijver, ook hield hij graag de camera, de microfoon en het penseel vast.