Hoe voelt het om ouder te worden? Willem Jan Otten dicht er beheerst en doeltreffend over in Septemberzee, waarin hij reflecteert op wat nog is en weldra niet meer zal zijn: de liefde, de vriendschappen en het kloppen van het hart. Ik recenseerde de bundel voor DW B.

Hoe creëer je de perfecte tuin? Daar weten tuinontwerpers Carolien Barkman, Sebastian Conrad en Tim Pilgrim alles van. Ik interviewde hen voor May & June over je hoe je het best te werk kunt gaan.

Met name in de laatste decennia van hun levens zochten Karel van het Reve en Annie M.G. Schmidt twee elkaar regelmatig op: ze bewonderden elkaars werk openlijk, tot de ouderdom het niet langer toeliet. Naar aanleiding van hun correspondentie schreef ik een essay over schrijven en ouder worden.

Met De instructies schreef Carolina Trujillo een buitengewoon geestig pamflet tegen de bio-industrie, dat laat zien wat er gebeurt wanneer we ons verzetten tegen het leed dat dieren wordt aangedaan. Ik recenseerde de roman voor DW B.

Sinds zo’n twee jaar is het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid verantwoordelijk voor Muziekweb, een van de digitale vormen van dienstverlening waar op alle openbare bibliotheken in Nederland zijn aangesloten. Het vormde het startschot voor een nauwere samenwerking met bibliotheken. In een artikel voor Bibliotheekblad sta ik stil bij twee nu al succesvolle voorbeelden: het project Muziek in de Buurt en het My First Smartphone Festival.

Wat heeft het moederschap te bieden aan een vrouw die graag het avontuur opzoekt? In De stem van Sulina schetst Anneleen Van Offel hoe een reizend stel met het naderen van de bron van de Donau het ouderzijn steeds meer omarmt – totdat het zich in alle hevigheid aan hen opdringt. Ik recenseerde de roman voor DW B.

Hoe schrijf je een tijdloos gedicht? Dat is de inzet van Daan Doesborghs derde dichtbundel Moet het zo. Het resultaat is een ambitieuze bundel, waarin dagelijks leed en diepgravende bespiegelingen elkaar afwisselen. De boodschap: mens, durf te leven, want voor je het weet is het voorbij. Ik recenseerde de bundel voor de Poëziekrant.

Midden in Utrecht vind je het extravagante Rietveld Schröderhuis, ontworpen door meubelontwerper Gerrit Rietveld als woning voor beeldend kunstenaar Truus Schröder-Schräder. Ik schreef over de geschiedenis van het huis voor MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS. Ook dook ik in de tentoonstelling rondom Wassily Kandinsky in het H’ART Museum in Amsterdam.

Lange tijd werden verhalen over moeders in de Nederlandse literatuur vooral geproduceerd door mannelijke schrijvers, die zich met name richtten op hun excentrieke doch zorgzame moederfiguren. De laatste jaren is echter een kentering zichtbaar: eindelijk wordt het moederschap door de ogen van twijfelmoeders, bijnamoeders, spijtmoeders en schrijfmoeders bezien – en dat levert een aanzienlijk gevarieerder beeld op.

Hoeveel houvast heb je als lezer nodig om een ideeënroman te lezen als meer dan een aaneenrijging van losse overpeinzingen? Roelof ten Napel lost het in Over het zwijgen, waarin hij stilstaat bij de vraag waarom dichter Marie twintig jaar geleden de pen neerlegde, knap op. Ik recenseerde de roman voor De Lage Landen.

Artificiële intelligentie is in opkomst – ook in de kunsten. Wat kan AI voor deze sector betekenen? Is het een handig hulpmiddel dat helpt je creativiteit te uiten of worden makers er juist minder kunstzinnig van? En wat vindt het publiek van zulke AI-kunst?

Culturele organisaties herbergen vaak een schat aan informatie, zowel over collecties als tentoonstellingen en activiteiten. Hoe breng je de juiste informatie op een makkelijke en aantrekkelijke manier bij de gebruiker? Jaap Stronks, digitaal expert bij het Nieuwe Instituut, ziet grote mogelijkheden voor kunstmatige intelligentie.

Het thema van het nieuwe nummer van Delft.business is ‘Ondernemen met impact’. In dat kader interviewde ik Nyncke Graafland, directeur van de Oude en Nieuwe Kerk in Delft, over de indruk die deze twee gebouwen maken. Verder ging ik in gesprek met Oxfam Novib over hun ondernemersnetwerk.

In De onzichtbaren volgen we een jonge Oekraïener in zijn zoektocht naar de man die steeds op cruciale momenten zijn leven binnenstapt. Frank Nellens tweede roman is een historische ode aan de verhalenverteller, die zich zelfs in de donkerste momenten met zijn fantasie naar het licht worstelt. Ik besprak het boek voor De Lage Landen.

Met De kant van Ada schreef Peter Middendorp een vervolg op het succesvolle Jij bent van mij, waarin hij de man die de zestienjarige Marianne Vaatstra om het leven bracht de hoofdrol gaf. Nu komt zijn vrouw Ada aan het woord, in de periode waarin de terugkeer van haar man rap nadert en steeds meer vragen worden gesteld over haar betrokkenheid bij de moord.

In Dezelfde maan van Dorien Dijkhuis trekt het hoofdpersonage zich terug op een eiland om recente gebeurtenissen uit haar leven te verwerken. Dijkhuis verweeft in deze vertelling op subtiele wijze persoonlijke herinneringen en wetenschappelijke feiten met elkaar. Ik recenseerde de roman voor De Reactor.

Kunstenaars brengen verlichting in de jeugdzorg – door jongeren een stem te geven, hun creativiteit aan te wakkeren en ze te laten voelen dat ze meer zijn dan hun problemen. Ik interviewde enkelen van hen voor voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Ook sprak ik met Mirjam van Tilburg, die onlangs promoveerde op de levenslange ontwikkeling van kunstdocenten.

Feitelijk is vrijwel alles aan de kust ongrijpbaar. Hoe maak je daar dan toch poëzie van? Op die vraag vinden we een mogelijk antwoord in Gezwommen worden, de debuutbundel van Anke Senden. Ik recenseerde ‘m voor poëzietijdschrift Awater.

De zee vraagt onze aandacht. Nu het klimaat op steeds meer fronten van zich laat horen, met een stijgende zeespiegel en woedende tsunami’s, rijst de vraag hoelang we in de Lage Landen onze voeten nog droog zullen houden. Ook in de beeldende kunst en literatuur wordt die angst gevoeld. Ik schreef er een essay over voor De Lage Landen.

Je hoeft het een bibliotheekprofessional niet te vertellen: lezen en het boek zijn van onschatbare waarde. Maar waarom precies? Daarover ging ik voor Bibliotheekblad in gesprek met boekwetenschapper Adriaan van der Weel, die zich al zijn hele carrière lang hard maakt voor het geschreven woord en in de bibliotheek de ultieme plek voor het aanwakkeren van diep lezen ziet.

Briefjes van Nederlands beroemdste versjesschrijfster Annie M.G. Schmidt uit het archief van het Literatuurmuseum geven het beeld van een auteur die haar collega’s graag complimenteerde met hun goede werk. Ik schreef een essay over haar angst zich aan de ander op te dringen.

Voor het eerst in dertig jaar toont Singer Laren een overzicht van het werk van George Hendrik Breitner, deze keer met aandacht voor zijn vernieuwende composities en kleurcontrasten. Ik interviewde gastconservator Suzanne Veldink voor MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS. Ook dook ik in de tentoonstelling van fotograaf Janette Beckman in Foam in Amsterdam.

Dankzij digitalisering wordt het steeds makkelijker informatie van verschillende bronnen aan elkaar te koppelen, waardoor het vinden van je voorouders een fluitje van een cent wordt. Ik interviewde Pieter Woltjer, datamanager bij het CBG | Centrum voor Familiegeschiedenis, erover. Ook sprak ik met Jantien Borsboom, directeur van PublicSpaces.

Deze zomer bewonder je in DOK Delft het skelet van een echte dinosaurus. Voor het nieuwste nummer van Delft.business ging ik met de Delftse bibliotheek in gesprek over dit bijzondere project. Ook sprak ik met initiatiefnemers over de plannen voor een museum over de Delftse ondernemer Jacques van Marken. Verder verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

Om mee te kunnen doen aan cultuur, zijn mogelijkheden tot beoefening in de nabije omgeving van groot belang. Toch signaleren veel mensen in het veld de laatste jaren juist een verschraling op dit gebied. Hoe keren we het tij? Ik interviewde deskundigen voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Ook sprak ik met Appie Alferink, directeur van ZIMIHC.

Twee jaar na zijn dood verschijnt nu het verzameld poëziewerk van Bernard Dewulf. In Licht dat naar ons tast herkent men de lange lijnen in zijn oeuvre: de zoektocht naar nabijheid, de aanbidding van de vrouw en de liefde voor de kunst. Al vanaf zijn debuut herkennen we de kraakheldere formuleringen en de interne strijd. Ik recenseerde de bundel voor DW B.

Opvallend veel gelauwerde auteurs kwamen de afgelopen tijd uit de kast met een verhaal dat naar eigen zeggen dichter bij hun eigen ervaringen lag dan alle romans daarvoor. Een verhaal, na al die verzonnen omzwervingen in hun oeuvre, nu eindelijk verteld moest worden: dat van hun miserabele, vaak gewelddadige jeugd. Ik nam deze romans onder de loep voor De Reactor.

De afgelopen tijd zijn er meerdere boeken en films verschenen waarin het mensenleven als kunstwerk wordt gethematiseerd. Een daarvan is Luister, de tweede roman van Sacha Bronwasser. In dit boek volgen we verschillende figuren, die meer met elkaar maken blijken te hebben dan gedacht. Ik recenseerde de roman voor De Reactor.

Met de tentoonstelling Things You Should Not Paint brengt Museum MORE een ode aan de Duitse kunstenaar Cornelius Völker. Ik schreef erover voor MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS. Ook dook ik in de solotentoonstelling van Alicja Kwade in Museum Voorlinden.

De bibliotheek is aan een wederopstanding bezig. Waar de afgelopen jaren steeds meer vestigingen werden gesloten, profileert deze publieke instelling zich vandaag de dag als dé plek waar de burger kennis kan opdoen en anderen kan ontmoeten. Hoe zien deze huiskamers van steden en dorpen er precies uit? En zien we daarin nog verschillen tussen Nederland en Vlaanderen?

In haar nieuwste dichtbundel Marshmallow zoekt Simone Atangana Bekono de balans tussen overgave en eigengereidheid. Geweld blijkt een manier om dicht bij de ander te komen, maar vraagt net zo goed om offers van degene die het onderspit delft. Ik recenseerde de bundel voor DW B. 

Steeds meer openbare bibliotheken ontdekken hoe ze de impact van hun aanbod kunnen meten. De Koninklijke Bibliotheek ondersteunt hen hierbij, onder meer met een leergang Impactmanagement en een impactcommunity. Binnen deze community worden ervaringen met impactgericht werken gedeeld. Ik interview verschillende voorlopers in het veld over hun kennis en werkwijze op dit gebied.

Het afgelopen jaar kwam het gebruik van kunstmatige intelligentie wereldwijd in een stroomversnelling. Hoe kunnen we deze technologie een plek geven in de openbare bibliotheek? Ik schreef er een uitgebreid artikel over voor Bibliotheekblad.

Ingressus, servicebedrijf voor bibliotheken en andere informatiecentra, viert dit jaar haar 25e verjaardag. In al die jaren was de organisatie getuige van de belangrijkste digitale ontwikkelingen, en zocht zij naar manieren om kennisinstellingen binnen al die situaties zo goed mogelijk van dienst te zijn. Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals interviewde ik de oprichter en de huidige directeur over verleden, heden en toekomst.

In de tien jaar dat De Fakkelteit in Zwolle bestaat, hebben al vele jongeren hier hun stem gevonden. De bijzondere combinatie van hiphop, welzijnswerk én de bekende naam van Rico van Opgezwolle maakt het concept tot een succes. Ik interviewde de organisatie over deze formule voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA).

Wie zintuigelijke poëzie wil lezen vol kolkende waterstromen en uitslaande vlammen, moet bij Peter Verhelst zijn. In Zabriskie probeert hij ons lezers opnieuw bewust te maken van de dystopie waarop we als mensheid afstevenen. Het antwoord ligt nu eens niet in het protesteren tegen overheden en oliemaatschappijen, maar in verlangen en intimiteit. Ik recenseerde de bundel voor de Poëziekrant.

Hoe breng je je werknemers snel, goedkoop én duurzaam van A naar B? Daar weet Jeroen Kok, accountmanager bij Van Mossel Autolease Den Haag, alles van. In het nieuwste nummer van Delft.business praat hij ondernemers graag bij over de laatste trends en de plannen voor de toekomst. Ook sprak ik met BHV Nederland over de spectaculaire groei van deze organisatie en de plannen voor de toekomst.

Vanaf nu maak ik onderdeel uit van de redactieraad literatuur van tijdschrift en online platform De Lage Landen, dat context biedt bij de cultuur van de Lage Landen. Naast literatuur krijgen ook kunst, taal, geschiedenis en maatschappelijke ontwikkelingen aandacht. Als redactielid draag ik ideeën aan voor de inhoud van het blad en de website, en neem ik bestaande content kritisch onder de loep.

Dit najaar bewonder je in het Stedelijk Museum Schiedam werk van de beroemde Japanse stippenkunstenaar Yayoi Kusama. Ook kun je langs bij Teylers Museum in Haarlem, waar in een ode wordt gebracht aan de Haarlemse pionier Wybrand Hendriks, die zich in de beginjaren van het museum ontfermde over het gebouw en de collectie.

Je zou misschien denken dat voor vrouwen weinig meer te bevechten valt: het kiesrecht is binnen, anticonceptie is legaal en arbeidsomstandigheden worden steeds meer gelijkgetrokken. Toch is er nog een wereld te winnen: die van het verleden. In hun recente werk laten schrijvers Connie Palmen, Iduna Paalman en Jente Posthuma zien dat de geschiedschrijving nog steeds om drastische revisie vraagt. Ik schreef erover voor De Lage Landen.

In De beesten, de debuutroman van Gijs Wilbrink, volgen we de jonge Isa terwijl ze verdrinkt in het bloederige verleden van haar Achterhoekse familie. Het resultaat is een razend spannende en originele roman, gevat in uiterst originele taal. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Met haar nieuwste roman Oersoep probeert Bregje Hofstede door de ratio heen te breken en via drugs en seks het lichamelijke op de voorgrond te laten treden. Dat levert een weinig coherent boek op, waarin de echte reflectie pas tot het einde op zich laat wachten. Ik recenseerde de roman voor DW B.

In Voornamelijk vrouwen bundelde Connie Palmen eerder geschreven essays over vrouwelijk schrijverschap. De lezer hangt aan haar lippen terwijl zij de levens van door haar bewonderde vrouwelijke collega-auteurs bespreekt. Aan de hand van Palmen komen we zeldzaam dicht bij het antwoord op belangwekkende filosofische vragen. Ik recenseerde het boek voor De Lage Landen.

Al sinds 1960 ontvangt de Vereniging Rembrandt jaarlijks een vast bedrag van het Prins Bernhard Cultuurfonds, dat zich inzet voor cultuur en natuurbehoud in Nederland. Met dit geld is in de loop der jaren bijgedragen aan de meest uiteenlopende aankopen voor musea. Voor het ledenmagazine van de Vereniging Rembrandt ging ik met Cathelijne Broers, directeur van het Prins Bernhard Cultuurfonds, in gesprek over deze bijzondere samenwerking.

Als Tweede Kamerlid maakte Kees Verhoeven zich elf jaar lang hard voor een gezond digitaal leefklimaat. Dat werk zet hij nu als zelfstandig adviseur voort. Welke boodschappen geeft hij mee aan zijn luisteraars, in de politieke en bestuurlijke arena en daarbuiten? Daarover sprak ik hem voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Al zolang ik me kan herinneren, heb ik geen kinderwens. Dat is niet altijd makkelijk, zeker als je merkt dat veel vriendinnen om je heen wel warm worden van die volgende stap. Voor Libelle ging ik op zoek naar gelijkgestemden. Het verslag te vinden in het nieuwste nummer.

Wat begon in 1936 met een bakkerij in Kampen, is anno 2023 een van de bekendste patisserieën van Delft: Banketbakkerij Stoffer. Niet alleen inwoners, maar ook zakelijke klanten kunnen hier terecht voor origineel gebak, waarin je de vele jaren familiegeschiedenis proeft. Ik sprak vader Matthijs en dochter Naomi voor het nieuwe nummer van Delft.business. Ook verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

In juni 2021 ging literatuurwetenschapper Kila van der Starre tijdens het Poetry International Festival in Rotterdam in het kader van het programma End of an Ear in gesprek met woordkunstenaars Ilse Jobse en Selena Waas over poëzie en liedteksten in Nederlandse Gebarentaal (NTG). Zij spraken met elkaar over de mogelijkheden voor woordkunstenaars om zich uit te drukken in gebarentaal, en wat voor prachtige resultaten dat kan opleveren. Ik zette dit gesprek voor De Reactor om in een geschreven tekst.

In september gaat de pilotregeling rondom het Nationaal Akkoord Amateurkunst van start. Ruud van Eeten, directeur-bestuurder van Huis voor de Kunsten Limburg, ziet wat dit akkoord op provinciaal niveau kan betekenen. Ik sprak met hem voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA). Ook sprak ik met kunstenaar en onderzoeker Casper de Jong over de kansen en bedreigingen van AI voor het kunstonderwijs.

Al vier jaar werkt Daniel Welschenbach aan zijn eigen tuinparadijs. Met zijn handtroffel en snoeischaar in de hand creëert hij een mix van structuur en vrije vormen, waarin iedereen zich thuis voelt. Ik interviewde hem voor het nieuwste nummer van May & June.

De Nederlandse Dansdagen werken op dit moment hard aan een digitaal platform. Daarbij is digitale toegankelijkheid een belangrijke eis. Waarmee moet je rekening houden? Wat levert het op voor het publiek? En wat vraagt het van je eigen organisatie? Daarover interviewde ik projectleider Mirjam Verloop voor DEN, dé aanjager van digitale transformatie voor cultuur.

In het werk van Eva Meijer is het bevragen van de hiërarchie – en zelfs het onderscheid – tussen mens en natuur een terugkerend thema. In haar debuutbundel Het witste woord klinkt geen luid protest, maar een zachtmoedig onderzoek naar waar man, vrouw, plant en dier elkaar vinden. Ik recenseerde de bundel voor de Poëziekrant.

Hoewel bibliotheken ernaar streven een breed publiek te bedienen, is hun personeelsbestand nog niet altijd even divers. Wat doen bibliotheken om hier verandering in te brengen? En hoe is het voor iemand met roots buiten Nederland om in de bibliotheeksector rond te lopen? Ik onderzocht het voor Bibliotheekblad.

Veel bibliothecarissen zullen bekend zijn met de naam Biblionef, maar wat doet deze organisatie precies? Directeur Bethzy Gianella Chiang vertelde mij voor Bibliotheekblad over de oprichting, projecten en toekomstplannen van de organisatie, die zich ervoor inzet om ieder kind ter wereld boeken en leesplezier te bieden.

In haar nieuwste roman De kuil schetst Laura van der Haar van twee kanten het leven van het jonge koppel Kasja en Lennart, die elkaar steeds verder verliezen door de rouw om zijn comateuze zusje. Wat zich ontvouwt, is een zoektocht naar antwoorden van zijn kant en een vlucht in andermans armen aan de hare. Ik recenseerde het boek voor De Lage Landen.

Dit najaar is in het Noordbrabants Museum in Den Bosch een grootse tentoonstelling gezien over vijf generaties Brueghels. Wat maakte deze kunstenaarsfamilie zo populair en invloedrijk? Ook nu te zien: Oost-Duitse kunstenaars in Museum No Hero in Delden, waar je kunt ontdekken dat hun werk niet grauw, maar juist gelaagd en kleurrijk is.

Schrijven is een combinatie van creativiteit en discipline: zonder verrassende gedachten ontstaat er geen originele tekst, maar zonder vasthoudendheid aan deadlines en structuur komt die tekst nooit af. Die structuur creëerde schrijver Rascha Peper maar al te graag voor zichzelf, blijkt uit de aantekeningenboekjes die te vinden zijn in de archieven van het Literatuurmuseum. Ik boog me over Pepers ordendrift.

Na het succes van hun Instagramkanaal @poezieiseendaad besloten dichters Joost Oomen en Yentl van Stokkum en redacteur Stefanie Liebreks de poëzie naar het papier te brengen. Hun bundeling Voor alle dagen is geschikt voor zowel kenners als nieuwelingen in het genre, dankzij de frisse selectie en prettige inleidingen. Ik recenseerde de bundel voor DW B.

Merijn de Boer zette zijn eigen tocht over de rivieren van Suriname, in de voetsporen van de ietwat vergeten schrijver Albert Helman, om in de roman Het Surinamedagboek. Die is licht en humoristisch van toon, zoals we van hem gewend zijn. Juist door die aanpak ontstaat echter de vraag wat er tijdens deze reis precies op het spel staat. Ik recenseerde het boek voor DW B.

Schenken aan het openbaar kunstbezit via de Vereniging Rembrandt kan op allerlei manieren – bijvoorbeeld met een Meesterlidmaatschap, door een Fonds op Naam op te richten of door de Vereniging Rembrandt op te nemen in je testament. Ik sprak drie schenkers over hun liefde voor kunst en hun wens om die met anderen te delen.

Hoe schrijf je een roman? Als daar toch eens een hapklaar recept voor bestond, zou ik daar als schrijver ook wel oren naar hebben. Louis Couperus deed een poging in het stuk ‘Hoe een Roman wordt geschreven’, dat hij in de zomer van 1920 publiceerde als feuilleton in de Haagsche Post. Zijn conclusie: een echte handleiding bestaat niet, een roman schrijft zichzelf. Ik schreef erover voor het Literatuurmuseum.

Hoe zorg je ervoor dat je jouw bedrijf meerdere decennia staande houdt? Bij Haagclean weten ze er alles van. Ik sprak het hele gezin voor Delft.business. Verder interviewde ik Harrie Lamers over zijn rol als netwerker voor NLwerktaanwerk en ging ik langs bij het Delftse Laserbeest. Ook verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

In de theaterwereld is een digitale revolutie aan de gang. Nieuwe ontwikkelingen bieden makers de mogelijkheid om nieuwe experimenten aan te gaan. Hoe zien die experimenten eruit en wat voor effect hebben ze op het publiek? Voor DEN, dé aanjager van digitale transformatie voor cultuur, schreef ik over de ervaringen van trekkers in de sector.

Het nieuwe nummer van May & June is uit! Dit magazine is een mix van tuinkennis, inspiratie en lifestyle. Voor dit nummer sprak ik zangeres Do over haar liefde voor tuinieren. Ook ging ik in gesprek met de organische boerderij Damson Farm.

Wie lid is van de bibliotheek, kent het misschien wel: voor het lenen en reserveren van fysieke boeken heb je een ander account nodig dan voor e-books en luisterboeken. Voor de openbare bibliotheeksector een doorn in het oog. Daarom wordt hard gewerkt aan een single identity­-principe voor alle openbare bibliotheken in Nederland.

De jaarlijkse DEN Conferentie staat dit jaar in het teken van creativiteit in de digitale ruimte. Aan het woord is onder meer TapArt, een full-service digital agency, over efficiënt content beheren en een consistent verhaal. Ook hoor je meer over het Innovation:Lab van Theater Utrecht, waarin theater en technologie samensmelten tot één geheel. Ik bracht verslag uit over deze sessies.

De literatuurgeschiedenis kent meerdere meesterwerken die achter de tralies tot stand zijn gekomen. Ook in de Lage Landen kennen we voorbeelden van zulke gevangenisverhalen, met de verzamelbundel Gevangenispost als meest recente toevoeging. Een duik in het genre laat zien hoe literatuur zowel dader als slachtoffer aan het woord laat.

Kansengelijkheid: het klinkt prachtig, maar is het geen illusie? Cultuurwetenschapper Jaswina Bihari-Elahi vindt dat we meer oog moeten hebben voor de verschillende wegen die kinderen afleggen en de achterstand waarmee zij soms aan het leven beginnen. Ik interviewde haar voor de Cultuurkrant van het het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA).

Jantine Jongebloed schreef een boek over haar overpeinzingen richting de keuze om wel of geen moeder te willen worden. Ze neemt de lezer op sleeptouw langs al haar relevante én minder relevante gedachten, die zonder al te strenge redactie lijken te zijn opgediend. Ik recenseerde het boek voor DW B.

Steeds meer bibliotheken saneren hun collecties cd’s, dvd’s en bladmuziek. Tegelijkertijd is er een tegenbeweging van specialisten die ervoor willen waken dat muziek compleet uit bibliotheken verdwijnt. Hoe zorgen we ervoor dat muziekcollecties een onderdeel blijven uitmaken van het aanbod van openbare bibliotheken? Ik liet ervaringsdeskundigen aan het woord in Bibliotheekblad.

In Philip Huffs debuutbundel Ik meld mij af, ik meld mij aan komen de voor hem kenmerkende thema’s terug: jeugdherinneringen die toch niet zo rooskleurig zijn als ze lijken. Waarom Huff besloot zich deze keer aan de poëzie te wagen, blijft tot het einde een raadsel. Ik recenseerde de bundel voor de Poëziekrant.

Na Dick Bruna’s Nijntje is Kikker misschien wel het meest herkenbare tekenfiguur van de Nederlandse kinderliteratuur. Met zijn wit-rood gestreepte broekje en eeuwige optimisme won de felgroene creatie van Max Velthuijs menig kind voor zich. Kikker leert kinderen al decennialang een belangrijke les: dat het oké is om te voelen wat je voelt. Ik schreef erover voor het Literatuurmuseum.

Dit voorjaar lanceerde het Limburgs Museum een online multimediaal verhalenplatform. Welke beleving brengt zo’n hybride museum voor bezoekers? En wat vergt de ontwikkeling van een dergelijk platform van je organisatie? Daarover ging ik met het museum in gesprek voor DEN, dé aanjager van digitale transformatie voor cultuur.

In haar nieuwste bundel Tijgerbrood zoomt dichter Ruth Lasters dieper en dieper in op woorden, mensen en dingen. Wanneer zij aan dat recept gevoelens toevoegt, ontstaat een geslaagde cocktail van het filosofische en het persoonlijke. Ik las de bundel voor Poëziekrant.

OpenAI, DALL·E, Midjourney – nieuwe programma’s die gespecialiseerd zijn in het creëren van content door middel van kunstmatige intelligentie volgen elkaar in rap tempo op. Techexpert Sander Duivestein volgt de ontwikkelingen op de voet. Ik sprak hem voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Het is een bijzonder moment, de verschijning van Meisjes uit het dorp: het betekent de afronding van een trilogie waaraan Marion Bloem veertig jaar geleden begon. In deze nieuwste roman volgen we Ramona, die terugblikt op haar jeugd in Het Dorp in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Ik recenseerde het boek voor De Lage Landen.

Sinds dit jaar lopen in bibliotheken verspreid over heel Noord- en Zuid-Holland trainees rond. Zij bijten zich, gefaciliteerd door Probiblio, drie keer acht maanden lang vast in een opdracht voordat zij doorstromen naar een functie in de bibliotheeksector. Het doel is breed geschoolde bibliotheekmedewerkers op te leiden die de sector in de toekomst naar een hoger niveau kunnen brengen. Voor Bibliotheekblad ging ik in gesprek met de organisatie en de trainees zelf.

Collectieafdelingen maakten de afgelopen jaren minstens net zoveel ontwikkelingen door als de rest van de bibliotheken. Daarbij is steeds meer aandacht voor samenwerking met collega’s, burgers en organisaties in het werkgebied. Over die veranderingen gaan Rob Visser, voormalig hoofd team Media bij de Openbare Bibliotheek van Amsterdam (OBA), en Sarah van Vuuren, collectioneur bij Bibliotheek Rotterdam, met elkaar in gesprek voor Bibliotheekblad.

Ouderdom komt met gebreken, leren we ook in de laaglandse literatuur. In de laatste jaren van het leven slaat de vergeetachtigheid toe, totdat taal niet langer het juiste middel blijkt om dit proces te beschrijven. Voor het Franstalige tijdschrift Septentrion bestudeerde ik recente romans en klassiekers waarin dementie een rol speelt.

Simon Ophof verzamelde een leven lang fotografie. In januari 2022, vlak voor zijn overlijden, schonk hij zijn complete fotografiecollectie aan het Fotomuseum Den Haag. Nu is een selectie van deze verzameling in het museum te bewonderen. Ook kun je in het Kröller-Müller Museum langs voor de tentoonstelling Het futurisme & Europa. De esthetiek van een nieuwe wereld.

Wie denkt aan de invloeden van het futurisme, denkt in eerste instantie niet aan de mode. Toch drukten deze avant-gardisten ook op deze kunstvorm hun stempel, onder meer door het onderscheid tussen man en vrouw te laten vervagen. Zo werd kleding een van de belangrijkste uitingsvormen van de dynamiek van de wervelende stad. Ik schreef erover voor het nieuwe nummer van Kunstschrift, dat in het teken staat van het futurisme.

In 2021 en 2021 vervulde Lieke Marsman in Nederland de rol van Dichter des Vaderlands. Uit Ter gelegenheid van poëzie, haar verslag van die twee jaar, blijkt dat zij in die rol politieke betrokkenheid bewust niet schuwde. Ik las de bundeling gedichten en essays voor Poëziekrant.

Het platteland: de plek waar je je ongestoord kunt terugtrekken om eens rustig na te denken. Of schetst recente Nederlandse en Vlaamse literatuur een ander beeld? Ik onderzocht het met het oeuvre van Marieke Lucas Rijneveld, Buitenleven van Nina Polak, Wormmaan van Mariken Heitman en De beesten van Gijs Wilbrink in de hand.

Wie de bibliotheek van de Technische Universiteit in Delft weleens bezocht heeft, kent de indrukwekkende kegelvorm van het gebouw. Die vorm keert terug in de XR Cone, een prototype dat de bibliotheek liet ontwikkelen om digitale collecties nog beter in beeld te kunnen brengen. Ik schreef erover voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

‘Wie wil schrijven, bereide zich voor.’ Zo begint het interview met Rascha Peper dat op 14 juli 2006 in NRC Handelsblad werd gepubliceerd, en dat te vinden is in het archief van het Literatuurmuseum. Aan de grote hoeveelheid krantenknipsels en aantekeningen dat tevens in dat archief te vinden is, kunnen we wel aflezen dat Peper zich aan dat adagium hield. Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

De openbare bibliotheek is de plek van breed beschikbare, vrij toegankelijke en betrouwbare kennis. Waar op het internet vinden we een digitaal equivalent? Precies: bij Wikipedia. Daarom slaan moederorganisatie Wikimedia en bibliotheken maar al te graag de handen ineen – zowel in Nederland als in het buitenland. Ik schreef erover voor Bibliotheekblad.

Na een lange geschiedenis kwam begin dit jaar een einde aan de Stichting Pluscollecties. Wat heeft dit gremium al die decennia voor het Nederlandse bibliotheekwerk betekend? En hoe worden de taken van deze stichting in de toekomst in het veld belegd? Daarover ging ik voor Bibliotheekblad in gesprek met verschillende betrokkenen.

Vanuit de gedachte dat een baan voor veel mensen het verschil kan maken, helpt Werkse! al 95 jaar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan passend werk. In mijn interview met hem voor het nieuwste nummer van Delft.business gaf directeur Cor van der Wel een inkijkje in de geschiedenis én in de toekomst. Ook deed ik de eindredactie over dit magazine.

Eindelijk, op zijn 89e, komen alle gedichten van Cees Nooteboom samen in de bundeling Zo worden jaren tijd. Een noodzaak voor wie de terugkerende elementen in zijn poëzie in optimale vorm wil bestuderen: van het nauwkeurige waarnemen tot de worsteling met de dood. Ik besprak het boek voor DW B.

NSG Groenewoud is een populaire middelbare school in Nijmegen en omstreken, met expertise op alfa- én bètagebied. Toch kwamen die twee pijlers nauwelijks samen. Daarom gaf de directie vier jaar geleden de opdracht bij elkaar te brengen. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) ging ik in gesprek met Michelle Schmitz en Pim Langenberg, coördinatoren van de alfa- en de bètatak.

Al meer dan tien jaar speurt Elisabeth Bik het internet af naar frauduleuze beelden in onderzoeksartikelen. Daarmee hoopt ze misstanden in de wetenschap tegen te gaan. Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals ging ik met haar in gesprek. Ook ondervroeg ik meerdere professionals uit het veld over de kansen en risico’s van de opkomst van ChatGPT.

De verschillende afdelingen van bibliotheekorganisaties staan allang niet meer op zichzelf: ze werken steeds meer met elkaar samen om bezoekers en leden zo goed mogelijk van dienst te zijn. Dat geldt ook voor collectioneurs en programmeurs. Hoe kunnen zij samenwerken om zo de klant te verleiden en inspireren? Ik schreef erover voor Bibliotheekblad.

Door de heisa rondom de terugtrekking van Pim Lammers als schrijver van het Kinderboekenweekgedicht komt literatuur waarin pedofilie een rol speelt weer in de aandacht te staan. In deze verhalen wordt gebruikgemaakt van allerhande literaire middelen om de lezer zich bewust te maken van de complexiteit van het onderwerp. Ik schreef over deze literatuur voor De Lage Landen.

Wanneer je maar lang genoeg wacht, draaien de rollen in een mensenleven zich vanzelf om. Dat ervaart de hoofdpersoon van Het einde van de bijen van Caroline Lamarche. Ik besprak het boek voor Medisch Contact.

Is poëzie in staat ons van adviezen te voorzien waarvan we wellicht nog niet wisten dat we ze nodig hadden? Dat suggereert de titel van de nieuwste bundel van Ester Naomi Perquin, Ongevraagd advies. Ik recenseerde de bundel voor De Reactor.

Sinds een jaar of vijf geleden de #MeToo-beweging in alle hevigheid losbarstte, zijn verschillende van die verhalen in allerhande vormen naverteld. Aan dat lijstje kan sinds kort Zij van Maaike Neuville worden toegevoegd. In deze roman lezen we het verhaal van de 39-jarige actrice Ada Peeters, die zich voorbereidt op de uitvoering van het allereerste toneelstuk dat zij zelf een ruim jaar eerder schreef. Daarbij komen allerlei herinneringen om de hoek kijken.

Het nieuwe nummer van MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS, is uit! Voor dit nummer schreef ik over de winnaar van de Museumprijs en over de tentoonstelling over de kunstgroep de Bentvueghels in het Centraal Museum in Utrecht. Ook ging ik in het kader van een aflevering van Tussen Kunst en Kitsch met UNESCO in gesprek over het meenemen van objecten uit het buitenland.

Jaarlijks wordt de NBD Biblion Award voor de beste bibliotheek van Nederland uitgereikt. Bibliotheken kunnen zichzelf of anderen aanreiken voor deze prestigieuze prijs. De winnaar wordt in november bekendgemaakt. De komende edities verzorg ik de journalistieke productie, in de vorm van verslagen en artikelen over de genomineerde bibliotheken en de winnende bibliotheek.

Dit jaar is het Vermeerjaar: het Rijksmuseum in Amsterdam organiseert een grootste tentoonstelling rondom de beroemde kunstenaar, waarin een record van bijna dertig werken samenkomen. Maar wie was de Delftse Vermeer nu eigenlijk? Waar in zijn geboortestad zijn nog sporen van de kunstenaar te zien? Ik ging op onderzoek uit voor De Lage Landen.

Op 16 maart 2023 vindt de elfde editie van de VOGIN-IP-lezing plaats. Op het programma staan sessies over vindbaarheidsproblemen, Wikipedia en samenwerking. In aanloop naar de lezing sprak ik voor IP | vakblad voor informatieprofessionals met twee sprekers, Nava Tintarev en Reijer Passchier. Zij zijn respectievelijk gespecialiseerd in aanbevelingssystemen en de macht van grote techbedrijven.

Met Wulk, een tweeluik van een roman en een poëziebundel, gaat Myrte Leffring een spannend genre-experiment aan. De bundel verbeeldt wat in de roman geen woorden kan krijgen. Ik recenseerde het tweetal voor de Poëziekrant.

Bibliotheken worden grotendeels gefinancierd door de lokale overheid. Toch vinden steeds meer bibliotheekorganisaties alternatieve financieringsbronnen, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies van andere partijen. Waar kunnen bibliotheken allemaal terecht, en aan welke eisen moeten ze voldoen? Ik onderzocht het voor Bibliotheekblad.

Al sinds de opheffing van de laatste opleiding voor bibliothecarissen worstelt de branche met het bijscholen van haar medewerkers. Met Jannie van Vugt en Kirsten Sinke aan het roer worden de komende tijd nieuwe stappen gezet richting een nieuwe brancheopleiding. Ik interviewde hen voor Bibliotheekblad over dit project.

In augustus 2023 strijkt de 87e editie van het World Library and Information Congress (WLIC) van de International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) neer in Rotterdam. Meer dan drieduizend bibliothecarissen en informatieprofessionals van over de hele wereld ontmoeten elkaar en wisselen kennis uit over hun vakgebied. Ik maak onderdeel uit van het team dat de communicatie rondom dit congres verzorgt.

Je hebt de sleutel van je nieuwe huis in handen. Je moet alleen nog wel wat verbouwen. Hoe doe je dat in deze tijd, met drukbezette werklui en een gebrek aan materialen? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Van eenlettergrepige woorden tot hele zinnen: boektitels zijn er in allerlei soorten en maten. Zijn er bepaalde trends te ontwaren? Wie bepaalt eigenlijk wat er uiteindelijk op de kaft komt te staan? En waar heb je allemaal rekening mee te houden als boektitelverzinner? Ik schreef erover voor De Lage Landen.

Poëzie is weggelegd voor een select groepje lezers, is vaak het idee. Toch besteedt de bibliotheek graag aandacht aan poëzie, bijvoorbeeld in het kader van de Poëzieweek, die van 26 januari tot 1 februari 2923 voor de elfde keer plaatsvond. Hoe geef je poëzie een goede plek in de bibliotheek? Daarover ging ik voor Bibliotheekblad in gesprek met verschillende experts.

Hoe geef je bibliotheekleden inspiratie voor hun volgende leeservaring? Met dat vraagstuk gingen de KB, POI’s en lokale bibliotheken een paar jaar geleden aan de slag. Het antwoord lag in collectieblueprints: webpagina’s die bibliotheken kunnen gebruiken om hun leden van inspiratie te voorzien. Bibliotheekmedewerkers uit het hele land werken mee om de pagina’s te vullen. Ik sprak erover met betrokkenen voor Bibliotheekblad.

Ook dit jaar beloonde de jury van de Victorine van Schaick Prijs weer drie publicaties op het gebied van informatie met een Victorine. De Victorine van Schaick Penning ging dit jaar naar Suzette van Haaren voor haar proefschrift The Digital Medieval Manuscript. De scriptieprijs was voor Nitzan Shalev. Zij slaagde cum laude voor de master Book and Digital Media Studies aan de Universiteit Leiden met haar scriptie Mind Your Language. Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals ging ik met beiden in gesprek.

De kerstdagen lijken nog ver weg, maar als werkgever doe je er toch goed aan er alvast over na te denken: het kerstpakket. Ondanks het jaarlijkse geklaag van medewerkers over de inhoud blijkt afschaffen toch niet zo’n goed idee. Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

De nieuwe editie van Delft.business is uit! Voor dit nummer ging ik in gesprek met de Rabobank over haar duurzame initiatieven, sprak ik met Abel + Imray over merken en octrooien en voelde ik Bedrijvenkring Schieoevers aan de tand over de nieuwste ontwikkelingen. Verder sprak ik met RijswijkBuiten naar aanleiding van het tienjarig bestaan van deze duurzame woonwijk. Ook verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

In Honingeter vertelt Tülin Erkan het verhaal van Sibel, die in de luchthaven van Istanboel wacht op haar vlucht haar Brussel, zoekend naar manieren om de zwarte gaten in haar geheugen op te vullen. Ik recenseerde de roman, die genomineerd is voor de Bronzen Uil voor het beste prozadebuut, voor literair platform De Reactor.

Op 11 december nam Ellen Deckwitz voor haar oeuvre de Tollensprijs in ontvangst. Waarom zet ze zich met zoveel enthousiasme in om poëzie in het maatschappelijk gewoel binnen te brengen? Op welke manier doet ze dat en hoe onderscheidt ze zich daarin van andere poëzie-ambassadeurs? Wat is voor haar de rol van poëzie? Over die en andere vragen ging ik met haar in gesprek voor tijdschrift De Lage Landen.

De liefdesbrief is misschien wel de meest intieme vorm van schrijven. Althans, dat is wat de gemiddelde brievenschrijver waarschijnlijk zou zeggen. Zo niet de beroemde dichter Willem Kloos en zijn geliefde Jeanne Reyneke van Stuwe, die in 1927 besloten de liefdesbrieven die zij in het eerste jaar van hun samenzijn aan elkaar schreven in boekvorm uit te brengen.

Wat gebeurt er wanneer je alle wereldreligies met elkaar probeert te vermengen? Dan krijg je De dingen, de nieuwste dichtbundel van Mieke Smilde. Aan de hand van de belangrijkste rituelen en gebruiken uit het jodendom, het christendom, de islam, het hindoeïsme en het boeddhisme laat ze zien hoe in al deze geloven dezelfde thema’s spelen.

De Nederlandse literatuur raakte de afgelopen jaren gefascineerd door de beproevingen van het alpinistenleven, met Pauline Slots Bergen aan zee als meest recent voorbeeld. In deze roman volgen we voor de variatie eens niet de man die de toppen beklimt, maar de vrouw die achterblijft. Wat vertellen romans als deze ons over de redenen om telkens weer hoogste bergen te willen overmeesteren?

Met haar werk als onderzoeker voor Bellingcat helpt Annique Mossou het onderzoek naar complottheorieën verder en maakt ze toekomstig onderzoek naar misdaden makkelijker. Ik sprak haar voor het nieuwe nummer van IP | vakblad voor informatieprofessionals.

In Tussentijds, de vierde roman van Peter Zantingh, volgen we een jonge vader die met de trein op weg is naar zijn geliefde Tess. Ze hebben heel wat uit te praten, dat tot nu toe verzwegen bleef. Ik recenseerde het boek voor DW B.

Amsterdam dient al decennialang als decor van een deel van de Nederlandse literatuur: niet alleen omdat vrijwel alle uitgeverijen er hun kantoor hebben gevestigd, maar ook omdat de stad veel auteurs na aan het hart ligt. Tegelijkertijd blijkt de drukte van de Nederlandse hoofdstad aanleiding voor een eeuwig gevoel begluurd te worden. Ik schrijf erover in mijn essay over Amsterdam in recente Nederlandstalige literatuur voor De Lage Landen.

Vanaf 3 december bewonder je bij het Groninger Museum de mooiste creaties van een van de grootste modeontwerpers uit de geschiedenis: Gianni Versace. Ook het Drents Museum presenteert dit najaar een bijzondere tentoonstelling: over Pompeï en Herculaneum, twee Romeinse stadjes vernietigd werden door een uitbarsting van de Vesuvius. Over beide tentoonstellingen schreef ik voor MUZE, het kunstmagazine voor leden van AVROTROS.

Geld lenen van een vriend of familielid kan handig zijn om een tijdelijke crisisperiode te overbruggen. Toch zitten aan zo’n onderhandse lening ook haken en ogen. Waar moet je op letten? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Ze kwamen de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws: computers die in staat zouden zijn een mening te produceren over een boek, film of ander onderwerp. Gaan algoritmes de recensent vervangen? Ik schreef er een artikel over voor Ab, het magazine voor leden van de Auteursbond. Ook schreef ik over het nieuwe modelcontract voor auteurs.

Het afgelopen jaar voerde Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) een pilot uit om te achterhalen hoe jongeren beter bereikt kunnen worden met het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) dat in honderden bibliotheekvestigingen door het hele land te vinden is. Daartoe gingen vijf bibliotheekorganisaties als proeftuin aan de slag. Over hun bevindingen schreef ik een whitepaper en een handreiking.

Eerder verscheen in het tijdschrift De Lage Landen een artikel van mijn hand over de representatie van seksualiteit van jonge vrouwen in hedendaagse Nederlandse literatuur. Dit artikel is nu ook verschenen in een Franse vertaling in het tijdschrift Septentrion.

Grote kans dat je je individueel keuzebudget (IKB) gewoon laat uitbetalen. Toch kun je er een hoop handige dingen mee doen. In sommige gevallen is het fiscaal aantrekkelijker om je keuzebudget anders in te zetten. Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Een tijdlang dacht ik dat het woord ‘leescrisis’ alleen bekend was onder mensen die zich in de boekensector begeven. Maar de laatste tijd word ik regelmatig aangesproken door vrienden en kennissen die het woord ook ter ore is gekomen. Over de zoektocht naar manieren om jongeren weer aan het lezen te krijgen, schreef ik een column voor LeidsCement.

Op 4 oktober 2022 verscheen Het souterrain van Mance Post van Truska Bast. Voor het Literatuurmuseum schreef ik een essay over de ogenschijnlijke moeiteloosheid waarmee Posts creaties op het papier lijken te zijn beland en de worstelingen van het illustrator-zijn die daarachter schuilgingen.

Tussen de bedrijven door een weekendje weg om de spanning van je af te schudden. Sommigen zweren bij de korte vakantie, anderen voelen nauwelijks effect. Helpt ook een paar dagen weg om echt te ontspannen? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Als oudgediende heeft bibliothecaris Michiel Nijhoff alle ontwikkelingen in het vak voorbij zien komen. Nu, na 45 jaar, neemt hij afscheid van zijn werk bij het Stedelijk Museum Amsterdam en de gebruikers voor wie hij het altijd deed. Ik interviewde hem voor het nieuwste nummer van IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Het Land van Kokanje, ook wel Luilekkerland genoemd, is de plek waar we ongeremd onze gang mogen gaan: het is een fantasieland waar men de hele dag niets anders hoeft te doen dan zich vol te stouwen met drank en voedsel. Hannah van Binsbergen gebruikt het als basis voor haar tweede bundel, Kokanje, opvolger van haar debuut Kwaad gesternte. Ik recenseerde haar nieuwe bundel voor poëzietijdschrift Awater.

Joost Zwagerman was meer dan alleen schrijver. Hij inspireerde anderen ook met zijn bevlogen televisieoptredens. Misschien is dat een van de redenen dat hij tijdens zijn leven zoveel brieven ontving. Een map met fanmail is na Zwagermans dood in september 2015 ondergebracht bij het Literatuurmuseum. Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

De nieuwe editie van Delft.business is uit! Voor dit nummer sprak ik met vier Delftse wethouders over hun plannen voor de komende jaren. Ook verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

Na vijf jaar Jong Bibliotheek Netwerk (JBN) leek het de oprichters tijd voor een feestje. Door de coronaperiode werd die lustrumviering helaas een jaar vertraagd, maar daardoor was er des te meer tijd om ons te verheugen op een dagvullend programma met sprekers uit allerlei hoeken – typerend voor de breedheid van de taken van de bibliotheek en de veelheid aan rollen die ook jonge medewerkers daarbinnen oppakken. Ik deed verslag van de dag voor Bibliotheekblad.

Tijdens de coronacrisis kwam de cultuursector er in Nederland niet goed vanaf, was de veelgehoorde klacht: culturele instellingen moesten na lockdownperiodes het langst dicht blijven en voor de helende kracht van cultuur was weinig aandacht. Hoe pakten de regeringen in andere Europese landen het op dit gebied aan?

We zijn geneigd werkgevers te zien als machtige leiders van multinationals, die hun hulpeloze werknemers met één tik kunnen verbrijzelen. Maar lang niet alle werkgevers leiden een miljardenbusiness. Waarom blijven we toch denken in die tweedeling van machtige en machteloze? En hoe komen we ervan af?

Wanneer ik ergens te gast ben om over mijn werk te praten, gaat het gesprek al snel de autobiografische kant op: men vindt het lastig te bedenken dat een deel van wat ik schrijf ook niet waargebeurd kan zijn. Over de worsteling die dan ontstaat, schreef ik een column voor LeidsCement.

In het stadsdeel Haagse Hout is sinds anderhalf jaar Podium NOORD te vinden, waar bewoners, vrijwilligers en partners de kans krijgen om hun eigen kunst- en cultuurprojecten te ontplooien. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) vroeg ik directeur Elly Hajian naar de do’s en don’ts van zo’n wijkgerichte aanpak.

Op 15 september brengt de Boekmanstichting de Regionale Cultuurmonitor uit. Voor deze publicatie schreef ik een artikel over provinciale en gemeentelijke steun aan culturele makers en instellingen tijdens de coronacrisis.

Femke Brockhus schreef met Kleine haperende vluchten een prachtige roman, die verhaalt over een vrouw die verdwijnt en haar man en dochtertje alleen achterlaat. Ik besprak haar boek voor DW B.

In diepdiepblauw, de essayistische debuutroman van Nikki Dekker, volgen we een vrouwelijk personage dat haar eigen seksualiteit beter probeert te begrijpen. Ze doet dat door het zeeleven beter te bestuderen. Want als zeehonden, dolfijnen en zeepaardjes hun eigen seksuele normen en waarden mogen bepalen, waarom mogen wij dat dan niet? Ik recenseerde de roman voor De Reactor.

Een huis is een flinke aankoop. Die doen de meesten bij voorkeur samen, maar soms koopt van een stel de een het huis en trekt de ander erbij in. Hoe regel je dat financieel? En hoe voelt het voor beide partijen? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Er zijn meer vacatures dan ooit en de werkloosheid was nog nooit zo laag. Toch lukt het niet iedereen om een baan te vinden. Wat zijn de obstakels? Zijn deze werkzoekenden te kritisch of zit er meer achter? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

Dertien jaar na zijn debuut bestormt Philip Huff de hitlijsten met wat op de flap zijn ‘persoonlijkste roman tot nu toe’ wordt genoemd. In Wat je van bloed weet gaat een naamloze verteller gebukt onder een jeugd met ouders die elkaar en hun kinderen de tent uit vechten. Ik recenseerde het boek voor De Lage Landen.

Jaarlijks wordt de VriendenLoterij Museumprijs uitgereikt. Dit jaar is het thema ‘Beste Buur’. Welk museum vervulde die rol het afgelopen jaar het beste? Daarover ging ik in gesprek met de organisatie voor MUZE, het kunstmagazine voor leden van AVROTROS.

Paleis Het Loo is niet alleen een prachtig museum, maar heeft ook een schitterende tuin. In die tuin zie je de sporen van de geschiedenis van het landgoed, onder andere uit de tijd van Willem en Mary, duidelijk terug. Voor het AVROTROS-programma Nu te Zien! schreef ik het script voor de aflevering waarin zij centraal staan.

Zonder auteurs geen uitgeverijen en zonder uitgeverijen geen auteurs. Er zijn alleen een stuk meer schrijvers dan plekken om je werk uit te geven. Over de vreemde machtsstrijd die dat oplevert, schreef ik een column voor LeidsCement.

Torenhoge golven, snel verplaatsende warmte- en koudefronten, een extreme stijging van de zeespiegel – over wat de aarde precies te wachten staat op het gebied van klimaatverandering zijn we als mensheid nog steeds niet uit. Eva Meijer schetst in haar nieuwste roman Zee Nu hoe de zee elke dag een kilometer verder het land in sluipt. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Wie is niet groot geworden met de avonturen van Pippi Langkous, het vrijgevochten meisje met de oranje springvlechten die haar jurkjes geen seconde kon schoonhouden? In Nederland illustreerde Carl Hollander de boeken over Pippi – tot ongenoegen van de erven van schrijver Astrid Lindgren, die één Pippi-merk willen creëren. In het archief van het Literatuurmuseum liggen de originele tekeningen van Hollander. Ik mocht ze onder de loep nemen.

Deze zomer organiseert Bibliotheekblad, het vakblad voor bibliotheekprofessionals, een schrijfwedstrijd voor alle liefhebbers van de bibliotheek. Het thema is: wat betekent de bibliotheek voor jou? Inzendingen mogen de vorm hebben van een verhaal, gedicht, rap of andere tekstuele vorm. Ik verzorg de coördinatie van de wedstrijd en maak een selectie, die wordt voorgelegd aan de jury.

Niet huilen, zeggen we vaak als we iemand willen troosten. Maar waarom zijn we precies zo bang voor die tranen? Ook als ik een tekst voordraag, kan die emotie soms in de weg zitten – maar precies die emotie geeft een voordracht juist extra betekenis. Over die tweestrijd schreef ik een column voor LeidsCement.

Hoeveel tegenslagen kan een mens aan? Die vraag overvalt de lezer meermaals bij het lezen van Het atelier van Sarah Hall – oorspronkelijk Burntcoat getiteld. We lezen het verhaal van een succesvolle kunstenares die, eind vijftig, terugblikt op haar leven. Ik recenseerde de roman voor Medisch Contact.

Wat gebeurt er wanneer je als fotomuseum je collectie laat bekijken door kunstmatige intelligentie? Dat experiment ging men aan bij het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Voor het nieuwe nummer van IP | vakblad voor informatieprofessionals sprak ik met hoofd collecties Martijn van den Broek over het kunstproject. Daarnaast bracht ik verslag uit van de PublicSpaces-conferentie op 17 en 18 mei in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.

In zijn debuutbundel Spanriem neemt Hans Depelchin de lezer overtuigend mee op een reis naar de ware liefde om mee samen te komen, gedreven door de wens om één mens te worden en daarmee voorgoed verlost te zijn van de eenzaamheid. Ik recenseerde de bundel voor DW B.

De nieuwe editie van Delft.business is uit! Voor dit nummer sprak ik met Profile Van der Plank over de samenwerking tussen deze lokale fietsenwinkel en Profile De Fietsspecialist. Ook ging ik in gesprek met Mahler Vastgoed en IPP Haaglanden over de samenwerking die zij aangaan bij een project aan de Rijswijkse Treubstraat. Verder sprak ik met Big Green Egg en Golfbaan Delfland over hun samenwerking. Ook verzorgde ik de eindredactie van dit nummer.

Je zou het misschien niet zeggen, maar ik hou lang niet van alle poëzie – zoals iemand die sportief is ook niet van alle sporten ter wereld hoeft te houden. En toch kan het lezen en schrijven van poëzie mij ontzettend gelukkig maken – een geluk dat ik iedereen gun. Ik schrijf erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Een bundel getiteld Laatste foto van de vrede voelt zelden actueler aan dan tijdens de huidige strijd tussen Rusland en Oekraïne. Dichter Jan-Paul Rosenberg schreef het titelgedicht echter al eerder: hij won er al in 2018 de Turing Gedichtenwedstrijd mee. Ik recenseerde de bundel voor poëzietijdschrift Awater.

Hoe kunnen we in Europa oog hebben en houden voor alle verschillende culturele identiteiten die op dit continent samenkomen en samenleven? Daarmee houdt een groot onderzoeksproject zich de komende zes jaar bezig. Cultureel antropoloog Francio Guadeloupe is een van de aanjagers. Ik interviewde hem voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA).

Een griepje zing je als zzp’er nog wel uit. Maar wat als je tijdelijk minder of niet kunt werken, bijvoorbeeld vanwege een burn-out, zwangerschap of mantelzorgtaak? Voor Het Financieele Dagblad schetste ik drie scenario’s en het bijbehorende kostenplaatje.

Schrijver ben je allang niet meer alleen door boeken te maken: je moet er ook de boer mee op. Meer dan ooit is de auteur een publieke figuur die zijn gezicht moet laten zien op scholen, bij conferenties en in televisieprogramma’s. Blijft er nog wel genoeg tijd over om te schrijven? Of horen al die uitstapjes onherroepelijk bij het auteurschap? Voor De Lage Landen deelde ik mijn eigen ervaringen en die van twee collega’s.

Tien jaar na het verschijnen van zijn romandebuut Op zee vertelt Toine Heijmans in Zuurstofschuld het verhaal van klimfanaat Walter, die de hoogste bergen ter wereld probeert te overmeesteren. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Er is iets niet pluis in Furth am See, het Oostenrijkse plaatsje dat als decor dient voor Vlieg weg, vlieg weg, de nieuwste roman van Paulus Hochgatterer. Terwijl de zomer zich aandient en de temperaturen oplopen, worden steeds meer vreemde gebeurtenissen gesignaleerd. Ik schreef een recensie over het boek voor Medisch Contact.

Het van oorsprong Deense principe van The Human Library is inmiddels zo’n zes jaar bekend in Nederland. Zelfs tijdens de coronacrisis wisten organisatoren in ruim twintig sessies meer dan zevenhonderd mensen te bereiken. Ik schreef een artikel over deze succesvolle interventie voor het Spaanse wetenschappelijke tijdschrift BiD: textos universitaris de biblioteconomia i documentació.

De nieuwe editie van MUZE, het kunstmagazine voor leden van AVROTROS, is uit. In dit nummer vind je een interview met tentoonstellingsmaker Rik Herder over de nieuwe opstelling van de vaste collectie van het Tropenmuseum, getiteld Onze koloniale erfenis. Ook sprak ik met CODA over de tentoonstelling Inside the Outside, over onze blik op de natuur. Verder interviewde ik Margriet Schavemaker, directeur van het Amsterdam Museum, over haar rol als presentator van het kunstprogramma Nu te Zien!.

De vaandeldrager reist van 30 april 2022 tot en met 7 mei 2023 langs alle provincies. Ter gelegenheid van deze tournee is een publicatie gemaakt, waarin je alles leest over dit meesterwerk van Rembrandt. Voor deze uitgave interviewde ik Arent Fock, voorzitter van het bestuur van de Vereniging Rembrandt, en Petria Noble, conservator van het Rijksmuseum, over deze bijzondere aankoop.

Lang voordat mijn eerste boek uitkwam, leek me dit al een van de gekste dingen: dat mensen die ik niet ken een roman van mij op hun nachtkastje zouden hebben liggen. Ik schreef er een column over voor LeidsCement.

Na twintig jaar directeurschap neemt Peter Schoon afscheid van de Dordtse musea. In die periode zette hij nieuwe lijnen uit in het verzamelbeleid. Terugblikkend denkt hij aan de hoogtepunten die aan de collectie zijn toegevoegd, en hoe die tot leven komen wanneer je maar goed genoeg kijkt. Namens de Vereniging Rembrandt mocht ik hem interviewen voor de publicatie die ter ere van zijn afscheid verscheen.

Het nieuwe magazine van CultuurWerkt! is uit. Voor dit magazine interviewde ik Sacha, trouw gebruiker van dit abonnement op cultuur.

Hoe pak je na een periode van intense rouw de draad weer op? Via het genot van het schrijven en kijken naar kunst, laat Wat nu met het licht dat binnenvalt, de nieuwste dichtbundel van Siel Verhanneman zien. Dan kan zelfs nieuw leven ontstaan. Ik schreef een recensie over de bundel voor de Poëziekrant.

AVROTROS is er voor iedereen. Om die maatschappelijke betekenis te laten zien, werd het magazine Voor Ons gemaakt. Samen met presentator Rik van de Westelaken interviewde ik drie jongeren die al op jonge leeftijd op tv te zien waren. Ook sprak ik met presentatrice Mischa Blok, die in haar programma’s regelmatig taboes doorbreekt.

De maatschappij praat ons graag aan dat de pijn die komt met het moederschap normaal is, maakt Watkins duidelijk in haar nieuwste roman, Ik hou van je maar ik kies het duister. De titel herbergt de tweestrijd die zij als moeder kent: ze wil verantwoordelijke keuzes maken, maar wordt steeds weer teruggetrokken richting het donker dat haar leven al sinds haar jeugd overschaduwt. Ik recenseerde de roman voor Medisch Contact.

Op 11 mei 2022 vindt de tiende VOGIN-IP-lezing plaats. Op het programma staan onder meer talks over linked open data, het archief van de toekomst en de strijd tegen desinformatie. Ook aan het woord komen Brecht Castel over de vraag hoe online onderzoek helpt in de strijd tegen desinformatie en Cynthia Liem over de digitale misstappen in de toeslagenaffaire. Ik ondervroeg ze over hun lezingen voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Dit jaar mocht ik voor het eerst naar het Boekenbal. Het aantal beroemde schrijvers was inderdaad niet mis – en zo ontstond er een kloof tussen zij die bekeken werden en zij die bekeken. Voor LeidsCement schreef ik een column over de avond.

Je werkdag kan er een stuk leuker uitzien als je zo af en toe goed met elkaar kunt lachen. Maar is humor op de werkvloer altijd wel zo’n goed idee? Daarover ondervroeg ik deskundigen en ervaringsexperts voor Het Financieele Dagblad.

Kan een computer net zo goed een tekst schrijven over een boek als een mens? NBD Biblion gelooft van wel. Zij zet vol in op automatisch metadateren: het toedichten van kenmerken over een tekst via technologie. Dat betekent echter wel dat alle zevenhonderd recensenten de deur worden gewezen. Een webinar bood uitleg. Ik deed verslag voor Bibliotheekblad.

Het verhaal over de ark van Noach is misschien wel een van de bekendste uit het Oude Testament. Hoe interpreteren kunstenaars van nu die eeuwenoude vertelling? Zij lijken zich niet zozeer te willen richten op het neerzetten van een Bijbelse scène, maar voelen meer voor het portretteren van de eenzame figuur van Noach en de schoonheid van het dierenrijk. Ik schreef er een artikel over voor Kunstschrift.

Hoe zorg je je ervoor dat je als snelgroeiend bedrijf niet in no time uit je jasje groeit? Door samen een mooi pand te zoeken dat aan al je wensen voldoet. Sander Schutte van Mapiq en Aaike van Vugt van VSParticle vonden elkaar en hun droomkantoor aan de Delftse Schie, waar ze samen het nieuwe werken vormgeven. Ik interviewde hen voor het nieuwe nummer van Delft.business, waarover ik ook de eindredactie deed.

Je netwerk uitbreiden op een netwerkborrel? Dat is ouderwets: netwerken kan overal, bijvoorbeeld als je sport of naar een verjaardag gaat. En natuurlijk digitaal: dat kost nauwelijks tijd. Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

De Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) kent verschillende commissies, die zich onder meer inzetten voor een gezamenlijke merkidentiteit, eenduidig HR-beleid een goede landelijke digitale structuur. In een nieuwe interviewserie ondervraag ik leden van die commissies over hun werkzaamheden en betekenis voor het bibliotheekveld.

Herfstdraad, de nieuwste roman van Jamal Ouariachi, verhaalt over een naamloze schrijver die zich na de verhuizing naar een dorpje onder de rook van Amsterdam steeds meer aangetrokken begint te voelen door extreemrechts. Ik recenseerde het boek voor Vlaams literair tijdschrift DW B.

Ophef in de letteren: NBD Biblion, de grootste leverancier van bibliotheekboeken in Nederland, laat zijn aanbevelingen voortaan schrijven door kunstmatige intelligentie, en gooit honderden recensenten op straat. Schrijvers en literaire critici steigeren over deze beslissing. Als collectiespecialist, recensent en auteur denk ik daar enigszins anders over. Ik schreef er een opiniestuk over voor De Lage Landen.

In De kleuren van Anna schetst Sander Kollaard het leven van een man op leeftijd, die weer kleur in zijn leven krijgt dankzij de komst van Anna. Ik schreef een recensie over de roman voor De Reactor.

Het podium en ik hebben een tegenstrijdige relatie met elkaar. Zo gelukkig als ik kan worden van een voordracht, zo onzeker maakt het optreden me ook. Ik vertel erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

In zijn proefschrift onderzoekt Alex Brandsen hoe archeologen gebruik kunnen maken van deep learning-technieken om hun onderzoek te vergemakkelijken. Wellicht valt die techniek in de toekomst in een bredere context toe te passen. Ik sprak met hem voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

De gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) ondervroeg ik lokale politici: hoe maken zij zich hard voor kunst en cultuur? Ook ging ik in gesprek met enkele Blikopeners van het Stedelijk Museum, die met hun jeugdige en open blik het museum van nieuwe inzichten voorzien. Tot slot sprak ik met Elroy Gramsbergen, Filmdocent van het Jaar, over zijn visie op filmeducatie.

Nederland lijkt een geëmancipeerd land. Toch zijn vrouwen in ons land kampioen deeltijdwerken en stijgt het percentage vrouwelijke kostwinners nauwelijks. Welke uitdagingen hebben vrouwen die deze rol op zich nemen? Ik schreef erover voor Het Financieele Dagblad.

In het voorjaar van 2021 sloot het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) convenanten met veertien stedelijke cultuurregio’s in heel Nederland. Een van die cultuurregio’s is Zeeland: een uitgestrekte provincie waarvan de inwoners elkaar, ondanks de zelfstandige volksaard, nu toch vol ambitie opzoeken. Voor de nieuwe editie van Boekman ging ik met gemeenten en provincie in gesprek.

In het Dordrechts Museum is vanaf april 2022 de tentoonstelling Wanderlust te zien, waarin we ontdekken dat Nederlandse schilders zich in die tijd lang niet alleen op Hollandse landschappen richtten. Voor MUZE interviewde ik gastconservator Jenny Reynaerts over de expositie. Ook sprak ik met museumdirecteur Marc de Beyer, die volle teugen geniet van de opnames van Nu te Zien!, waarin hij op bezoek mag bij zijn favoriete tentoonstellingen door het hele land.

Als het in de Nederlandstalige literatuur over seks ging, had het mannelijke perspectief decennialang de overhand. Maar nu belicht een nieuwe generatie van veelal vrouwelijke schrijvers ook de andere kant. Voor De Lage Landen belichtte ik de recente romans van Eva Coolen, Hannah van Binsbergen, Tobi Lakmaker en Helena Hoogenkamp. Ook recenseerde ik A.D., waarin Gustaaf Peek het verhaal van de gewone man op koloniale schepen vertelt.

Er was een tijd dat ik meer last dan plezier had van mijn perfectonistische neigingen. De laatste tijd dacht ik dat het plezier overheerste – totdat ik in een geluidsstudio stond. Wat daar gebeurde, lees je in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

In De vrouw die niet bestond, de nieuwste roman van Marc Reugebrink, worden we deelgenoot van het verhaal van de grenzeloos populaire universitair docent Elias Kroon. Na de val van de Muur vlucht hij naar Berlijn, zijn gezin achterlatend. Wat volgt, is een zoektocht van zijn dochter naar wie haar vader was en of hij wel van haar hield. Ik recenseerde de roman voor Vlaams literair tijdschrift DW B.

Het is de angst van menig zelfstandig ondernemer: eeuwig blijven rondcirkelen in het kringetje van dezelfde mensen en klussen, zonder kans op groei. Hoe blijf je bijleren? Daarover ondervroeg ik deskundigen en ervaringsexperts voor Het Financieele Dagblad.

Bibliotheken en gemeenten: ze kunnen niet zonder elkaar. Rondom de gemeenteraadsverkiezingen staat die band extra op scherp. Hoe bereiden lokale bibliotheken zich voor op deze verkiezingen? Daarin gaven Rixt Heegma, directeur van de Bibliotheken Mar en Fean, en Georges Elissen, projectleider bij Rijnbrink, mij voor Bibliotheekblad inzicht.

In 2021 werd hard gewerkt aan de Netwerkagenda, die in de zomer werd gelanceerd. Nu worden die plannen in praktijk gebracht. In een nieuwe interviewserie ondervraag ik spelers in dat proces. Het eerste interview, met netwerkadviseur Manon de Caluwé, staat nu online.

Kun je blijven samenwonen nadat je gescheiden bent? Babette en Willem laten zien dat het mogelijk is. Samen splitsten ze een oude visrokerij in Huizen op in twee prachtige woningen. Ik interviewde hen voor de nieuwe editie van vtwonen, die nu in de winkels ligt.

In Toen ik klein was, was ik niet bang, de nieuwe bundel van Gershwin Bonevacia, maken we kennis met Gush, het tienjarige alter ego van de dichter, dat opgroeit in Rotterdam-Zuid. We volgen hem langs de belangrijke plekken van zijn jeugd, de metrohaltes – van Dwarsdijk naar Antonius IJsselmonde naar Prinsenplein – en de momenten die hem als zwarte jongen vormden. Ik schreef een recensie over de bundel voor poëzietijdschrift Awater.

Lang dacht ik dat mijn dagelijkse tekstwerkzaamheden goed bij mij passen omdat ik houd van taal. Inmiddels weet ik dat er om meer redenen een match is. Taal maakt bijvoorbeeld weinig troep. Wat ik daarmee bedoel, leg ik uit in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Na drie jaar verbouwen trok Kundertje met haar gezin in een oud schoolgebouw in Arnhem. Ondanks alle ruimte en de industriële look heeft ze er een knus huis van gemaakt, met warme kleuren op de muren en toevoegen van natuurlijke materialen. Ik interviewde haar over haar nieuwe huis voor de nieuwe editie van vtwonen, die nu in de winkels ligt.

Tweeënhalf jaar zat er tussen het moment dat Taliah en Sein Lowry een huis kochten op het meest oostelijke puntje van Australië, en de opening van Byron Beach Abodes. Taliah en Sein wilden dat het een thuis zou worden voor henzelf en hun drie zoons. Ze kregen de smaak te pakken en bouwden er meer accommodaties bij, zodat ook anderen van hun gevoel voor stijl kunnen genieten. Voor Libelle mocht ik bij hen binnenkijken.

We leven in een wereld van protesten. Wekelijks gaan ook in Nederland mensen de straat op om van zich te laten horen. Hoewel ik het vaak genoeg met hen eens ben, protesteer ik nooit met hen mee. Hoe dat komt, vertel ik in dit essay voor Brainwash.

Hoe richt je een goed digitaal archief in, en hoe ontsluit je het vervolgens weer op een makkelijke, interactieve manier? Op die vragen geeft de expositie MVRDVHNI: The Living Archive of a Studio, sinds 6 november te zien in Het Nieuwe Instituut, antwoord. Ik bezocht de expositie voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Steeds meer stripmakers en uitgeverijen kiezen ervoor hun projecten via crowdfunding te financieren. Dat lijkt vaak goed te gaan: via Voordekunst, Ulule en Kickstarter worden tienduizenden euro’s opgehaald voor stripprojecten. Maar is het gras wel zo groen? Ik onderzocht het in mijn eerste artikel voor Stripgids.

Schrijven doe je onvermijdelijk vanuit je eigen perspectief. Maar wat als dat perspectief voor jou heel vanzelfsprekend is, terwijl het anderen soms vermoeit of tegen de borst stuit? Daarover schrijf ik in mijn nieuwe column voor LeidsCement, over schrijven als millennial.

De nieuwe Delft.business en bijbehorende Rijswijk.special zijn uit! Voor dit nummer interviewde ik De Mannen van Schuim. Ook sprak ik met Roger Pels, trotse eigenaar van De Loods. Verder ging ik in gesprek met Jan Brugman, directeur bij het Industrieschap Plaspoelpolder. Tot slot sprak ik met Joris Kleinveld, eigenaar van appbouwer Auxilium.

Na de terugtrekking van Marieke Lucas Rijneveld waagde spoken word-artiest Zaïre Krieger zich aan de vertaling van Amanda Gormans inaugurele gedicht The Hill We Climb. De tekst toont een zichtbare worsteling met het gedragen origineel. Ik recenseerde de Nederlandse vertaling voor de Poëziekrant.

Elke onderwijsinstelling besteedt de gelden van het Nationaal Programma Onderwijs, bedoeld om de achterstanden opgelopen in de coronaperiode in te halen, weer anders. Bij ROC Friese Poort zetten ze er niet alleen op in om de leerachterstanden in te halen, maar ook de leefachterstanden. En dat betekent: ontmoetingen faciliteren middels kunst en cultuur. Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik bestuursvoorzitter Remco Meijerink en practor Koes Vos over deze insteek.

Hoe breng je de relaties tussen kunstenaars, hun opdrachtgevers en hun geportretteerden in kaart? In die vraag verdiepte de Chinese promovendus Weixuan Li zich de afgelopen jaren. Ik interviewde haar voor het Bulletin, het magazine voor leden van de Vereniging Rembrandt.

Wonen in een huis van hout dat boven de rest van de wijk uittorent. Het klinkt als het begin van een sprookje. Toch is het de werkelijkheid van Manon, die woont in een Verheven Huisje in Eindhoven. Over het ontwerp werd goed nagedacht: het is niet alleen mooi, maar ook bijzonder duurzaam. Voor de nieuwe editie van vtverbouwen sprak ik met Manon en architect Tim Kouthoofd, die het ontwerp bedacht.

Je afzonderen van de maatschappij en in harmonie met de natuur gaan leven: zo proberen communes hun idealen in de praktijk te brengen. Maar die besloten gemeenschappen blijken moeilijk bestand tegen de kritische blik van buitenaf, zo blijkt uit de recente romans van Eva Meijer, Gerda Blees en Merijn de Boer. Ik analyseerde het communethema in deze boeken voor De Lage Landen.

Margriet de Moor is een ware homo universalis door haar muzikale verwijzingen en zintuigelijke veelzijdigheid. Haar manuscript van Kreuzersonate is te vinden in het archief van het Literatuurmuseum. Waar ligt de grens tussen taal en muziek? Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Wie weleens op een boekpresentatie is geweest, kent de tot feestgelegenheid omgetoverde boekhandel, de opgewondenheid van auteur en aanwezigen, de lange rijen voor een handtekening. Het is een gelegenheid waarbij veel bewondering wordt uitgesproken, maar ook veel bewondering onuitgesproken blijft. Daarover gaat mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Wij beïnvloeden niet enkel de technologie, de technologie beïnvloedt ook ons. Dat is de centrale gedachte van Leon Heuts en Bart van der Meij, die het boek Down to Earth samenstelden. Ze laten verschillende filosofen aan het woord, die allemaal laten zien: alleen door in een netwerk te denken en te handelen, komen we verder. Een wereldwijde beweging is hun wens, waarbij alles en iedereen mag aansluiten. Ik interviewde hen voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Wie naar Volle Zalen kijkt, leert de mens achter de podiumkunstenaar kennen. Dat is de insteek volgens Mariska Geene, die vooraf met de gasten in gesprek gaat om te bepalen hoe hun verhalen het best verteld kunnen worden. Ik interviewde haar voor de nieuwe editie van MUZE, het kunsttijdschrift voor leden van AVROTROS.

Hoe creëer je een goede digitale strategie? Die vraag probeerde ik te beantwoorden in een reeks interviews voor Verve by Vruchtvlees. Ik sprak met kenners bij het Amsterdam Museum, De Standaard, Beeld en Geluid en Ancienne Belgique.

Toen Crossing Border in 2020 te horen kreeg dat het festival geen subsidie meer zou ontvangen, werd de achterban om steunbetuigingen gevraagd. Het leverde een flink boekwerk op met protestbrieven van schrijvers en artiesten als Adriaan van Dis, Anton Corbijn, Dave Eggers, Isabel Allende en Salman Rushdie. Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Ooit was een fototoestel een magisch ding, dat de werkelijkheid beter kon vastleggen dan iedere andere kunstvorm. Tegenwoordig dragen we in alle vanzelfsprekendheid een camera bij ons, die we gebruiken om aan de rest van de wereld te laten zien wie we zijn en waar we ons bevinden. Kunnen we fotografie niet iets van de heiligheid teruggeven die ze ooit had? Daarover schreef ik een essay voor Brainwash.

Soms denk ik dat ik zelfstandig tekstschrijver ben geworden uit gebrek aan zelfvertrouwen. Uit angst mijn jaarcontract niet verlengd te krijgen, te belanden in een baan waarin ik iets niet kan. Maar wat loop ik door zulke evaluatiemomenten te omzeilen precies mis? Ik onderzoek het in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Een nieuwbouwhuis laten voelen alsof je er al jaren woont – hoe doe je dat? Esther kreeg het voor elkaar met warme kleuren, retro meubels en sfeervolle behangprints. Een huis gemaakt om warme herinneringen aan over te houden. Ik interviewde Esther voor vtwonen.

VOGIN en IP | vakblad voor informatieprofessionals bieden jaarlijks een gevarieerd programma met lezingen en workshops rond het thema ‘zoeken en vinden van informatie’. Dit jaar zijn de keynote speakers hoogleraar forsenische data-analyse Zeno Geradts en directeur van het Meertens Instituut Antal van den Bosch. Zij geven een inkijkje in hun werkpraktijk en een voorproefje van wat zij op 21 oktober gaan vertellen. In het nieuwe nummer van IP is een interview van mij met beide heren te vinden.

Eerder dit jaar ontvingen bibliotheken door het hele land subsidie in het kader van het Leesoffensief. Met dit geld kunnen zij aan de slag om kinderen en jongeren aan het lezen te krijgen. De komende tijd ga ik voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) in gesprek met bibliotheken door het hele land om te weten te komen welke projecten zij met dank aan deze subsidie kunnen opstarten.

Het verlies van een geliefde kantelt de werkelijkheid. Dat ervaart ook Mia, het hoofdpersonage in Onze kinderen, de nieuwste roman van Renée van Marissing. Na het verlies van haar vader doet ze een poging zijn huis op te ruimen, maar daarmee haalt ze ook de herinneringen aan haar jeugd overhoop. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

In oktober vorig jaar verscheen Varkensribben van de Vlaamse Amarylis De Gryse. De roman is nu genomineerd voor de Bronzen Uil, prijs voor het beste debuut van de Lage Landen. Voor die gelegenheid besprak ik het boek voor Vlaams literair platform De Reactor.

Voor interieurstylist en -fotograaf Merel Visscher geen interieur uit een pakje. Ze haalt haar woonspullen – meestal tweedehands – overal en nergens vandaan en maakt er haar eigen woonrecept van: knus, warm en smaakvol. Voor Libelle mocht ik bij Merel binnenkijken.

Het is een onzekere wereld in Half heel, de nieuwe bundel van Florence Tonk – zowel het stormachtige buiten als het binnenste waarin al dat geweld binnendringt. Ik besprak de gedichten voor literair tijdschrift Awater.

Een Duitse fantasie, het nieuwste boek van Philippe Claudel, omvat vijf verhalen die draaien om, zo geeft de auteur in het nawoord aan, ‘de onsamenhangendheid van de geschiedenis en de rol die mensen erin spelen, of beter gezegd: denken te spelen’. Ik recenseerde de verhalenbundel voor Medisch Contact.

De dag waarop jaarlijks de auteur van het Boekenweekgeschenk bekend wordt gemaakt, krijg ik vaak meerdere berichtjes van bekenden die mij op de gelukkige winnaar wijzen. Een jaar of acht geleden rondde ik mijn bachelorstudie film- en literatuurwetenschap immers af met een scriptie over het Boekenweekgeschenk. Ook toen Hanna Bervoets werd aangekondigd als de auteur voor het Geschenk van 2021 ging mijn telefoon dus meermaals af.

Over een halfjaar mogen we weer naar de stembus. Deze keer kiezen we welke partijen ons mogen vertegenwoordigen in de gemeenteraad. Heeft de Delftse politiek het beste met de ondernemer voor? De analyse van de partijprogramma’s van vier jaar geleden die ik voor Delft.business uitvoerde toont de traagheid van het politieke stelsel.

Hoe zet je – juist in deze tijd – een aansprekend educatief theaterprogramma neer? Daar weten ze bij de Toneelmakerij in Amsterdam alles vanaf. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) ging ik in gesprek over hun ervaringen. Ook sprak ik voor deze editie met Karim Amghar, die vindt dat we de kansenongelijkheid in het onderwijs niet langer kunnen negeren.

kun je beter ontspannen dan in een eigen caravan? Dat dacht Susanne toen ze een opknapper vond op Marktplaats. Ze knapte ‘m helemaal op in haar favoriete boho-stijl. Voor Libelle mocht ik bij haar binnenkijken.

Met enige regelmaat verontschuldigen vrienden en bekenden zich voor het feit dat ze nog nooit een letter van mij gelezen hebben. Anders dan je misschien zou verwachten, stellen die mensen me met hun mededeling juist enorm gerust. In mijn nieuwste column voor LeidsCement leg ik uit waarom.

De afgelopen jaren is de samenwerking tussen openbare bibliotheken in Europees en Caribisch Nederland in een stroomversnelling geraakt. De zes eilanden hebben sinds 2020 allemaal toegang tot de digitale bibliotheek en kregen begin dit jaar zelfs boeken en bibliotheekmeubels toegestuurd. Hoe ziet de relatie tussen beide kanten van het koninkrijk op bibliotheekgebied eruit? Ik onderzocht het voor de nieuwe editie van Boekman.

Neurobioloog en arts Dick Swaab ziet in kunst en cultuur kansen om je hersenen te verrassen. Waarmee je dat het beste doet, is voor ieder brein anders. Voor het nieuwe magazine van CultuurWerkt! ging ik met hem in gesprek over de kunst van het onderzoeken, sociale verschillen en creativiteit in coronatijd. Ook schreef ik voor dit nummer een column over een gebrek aan maandagochtendblues.

In tijden waarin we ons steeds minder makkelijk kunnen concentreren, biedt de methode Visual Thinking Strategies een uitkomst. Deze intensieve manier van kijken naar kunst zorgt ervoor dat je meer ziet dan je voor mogelijk hield. Dat ervoeren ook enkele leden van de Vereniging Rembrandt die zich een ochtend lang lieten meevoeren door de zalen van het Amsterdamse Rijksmuseum. Mijn verslag van de bijeenkomst is te vinden in de nieuwste editie van het Bulletin, het magazine voor leden van de Vereniging Rembrandt.

Bij zijn herbenoeming kreeg de leerstoel van bibliotheekhoogleraar Frank Huysmans een nieuwe titel. Voortaan mag hij zich nog meer richten op de bibliotheek als onderdeel van de informatiesamenleving – een onderwerp waar zijn hart ligt. Ik sprak hem voor het nieuwe nummer van IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Fan van een mix van vintage en modern? Dan ben je bij Kris aan het goede adres. Ze vulde haar hoekhuis in Oegstgeest met spullen met een persoonlijke geschiedenis. De liefde daarvoor startte in de schuur van haar ouders. Je vindt Kris’ verhaal in de nieuwste editie van vtwonen, die nu in de winkels ligt.

De #MeToo-kwestie is ook in de Nederlandstalige literatuur geland. In hun nieuwste romans leggen Yolanda Entius, Henk van Straten en Roelof Smit pijnlijk bloot hoe dun de scheidslijn is tussen een romantische avond en seks tegen je wil. En vooral: hoe groot de invloed van het perspectief is bij de beoordeling daarvan. Wanneer spreekt een lichaam boekdelen en wanneer verdient de taal van ons lijf toelichting?

Hoe creëer je een tentoonstelling waarin iedereen aan zijn trekken komt – of je nu klein of groot bent, ziend of blind, westers of juist niet? Bij het bepalen van de nieuwe presentatiewijze van de vaste collectie in het Van Abbemuseum in Eindhoven stond die vraag centraal. Voor kunsttijdschrift MUZE vertelde hoofd collecties Steven ten Thije mij hoe dat proces in zijn werk ging.

Kun je een verhaal vertellen over dat wat je niet weet? Die vraag bekroop mij steeds vaker tijdens het ontstaan van Vluchthaven, de roman die ik schreef naar aanleiding van het overlijden van mijn stiefgrootvader, die als zoon van een KNIL-militair een belangrijk deel van zijn jeugd in een jappenkamp in voormalig Nederlands-Indië doorbracht. Over dat deel van onze geschiedenis leerde ik op school maar weinig. Daar mag verandering in komen, betoog in een essay voor Brainwash.

Als schrijver lijk je soms bijna een exotisch dier, zo bijzonder lijkt het op papier zetten van je gedachten voor veel mensen te zijn. Waarom reageren zij zo vol bewondering op het schrijverschap? Ik onderzocht het in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Deze zomer ben ik gastcolumnist bij Het Financieele Dagblad! De komende maanden verschijnt in elke zaterdagbijlage een bijdrage van mij. In mijn columns buig ik me over het werk dat vakantie heet: van de out of office tot de doevakantie, van de staycation tot vakantie vieren als zzp’er.

‘Letterlijk met vrezen en beven’ schreef Clara Eggink een boekje met anekdotes over de grapjes en eigenaardigheden van bekende schrijvers. Maken die vertellingen de grote schrijvers wat menselijker, of juist niet? Ik schreef er een essay over voor het Literatuurmuseum.

Met elke wisseling van seizoenen past Danielle ook haar interieur aan. Toch blijven er gemene delers: lichte kleuren en natuurlijke materialen zijn haar favorieten. Ik interviewde haar voor Libelle over haar woonsmaak.

De nieuwe Rijswijk.special is uit! Voor deze special editie van Delft.business interviewde ik YES!Delft, Avalex en de Gemeente Rijswijk over de vernieuwende wijze waarop zij afvalverwerking in de regio willen vormgeven. Ook sprak ik vier kraamhouders op de zaterdagmarkt in Oud-Rijswijk over het unieke karakter van deze markt. Verder liet ik Renee van Ingen, directeur van de Rijswijkse Schouwburg, en Kevin Katsman, hotelmanager van Best Western Plus Grand Winston in Rijswijk, met elkaar kennismaken.

Ik zie steeds meer mensen om mij heen vastlopen door de druk die zij op hun werk en daarbuiten ervaren. Dat vind ik zorgelijk – maar nog enger vind ik het dat het er tegenwoordig bij lijkt te horen. Is de burn-out een vast onderdeel geworden van ons carrièrepad? Ik schreef erover voor Brainwash.

Een fysieke tour langs bibliotheken en boekhandels behoorde de afgelopen anderhalf jaar niet tot de mogelijkheden. En dus ging ik digitaal het land door. Maar vertelde ik tijdens al die lezingen en interviews nu eigenlijk mijn eigen verhaal of dat van iemand anders? Je leest erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

De bibliotheek is voor iedereen. Althans, dat roepen we als sector graag. Een inclusieve bibliotheek zit ‘m in een divers personeelsbeleid, maar net zo goed in een even evenwichtige vertegenwoordiging van verschillende landen, volkeren, culturen en seksuele voorkeuren in het boekenaanbod. Hoe krijg je je collectie inclusief? Ik onderzocht het voor Bibliotheekblad.

Ze lijken in steeds meer keukenkastjes te vinden: potjes met vitaminepillen. Ook tijdens de coronacrisis riepen sommige experts ons op met extra vitamines zelf een steentje bij te dragen aan onze gezondheid. Welke pillen hebben welk effect? En helpen al die vitamines ons gezond de zomer door? Ik onderzocht het voor Libelle.

De nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is uit! Ik interviewde de directeuren van de cultuurprofielscholen Sint-Joriscollege en Het Palet over cultuuronderwijs in en na corona, en over hoe het Nationaal Programma Onderwijs hen daarbij kan helpen. Daarnaast ondervroeg ik Douwe Zeldenrust, directeur van Keunstwurk, over de culturele achterstand die jongeren in deze tijd oplopen.

Wanneer stop je met grasduinen in die eindeloze lijsten met bronnen die naar aanleiding van je zoekacties zijn komen bovendrijven? Die vraag herkennen Rens van de Schoot, Jan de Boer, Felix Weijdema en Bianca Kramer. Al in 2019 oogstten zij lof met ASReview, afkorting voor Active learning for Systematic Reviewing. Met deze open source-tool, gebaseerd op machine learning, maakten zij het mogelijk om in reusachtige datasets snel relevante papers te vinden. Hoe staat het er anno 2021 mee?

Uitgeverijen worden overstelpt door de grote hoeveelheden manuscripten die hun kant op komen. Steeds meer van hen kondigen een manuscriptenstop aan. Vooral niet schrijven, maar lekker blijven lezen, roepen steeds meer uitgevers – of zo hard netwerken dat je boek wel bij de juiste persoon terechtkomt. Voor LeidsCement deed ik uit de doeken wat zo’n insteek voor de boekenbranche zou betekenen.

De ene na de andere Bekende Nederlander verlaat gecanceld het strijdtoneel. Waarom klappen we zo hard met de zweep richting degenen die die laatste trends gemist hebben, die toevallig niet de laatste opiniestukken in kwaliteitskranten hebben gelezen, aan wie een zich razendsnel ontspinnend debat onder een Instagram-post toevallig voorbij is gegaan? Is er nog nog wel ruimte voor vergiffenis? Over deze cancelrace schreef ik een essay voor Brainwash.

Kleinkunstig, productiehuis op het gebied van kunsteducatie, zat tijdens de coronaperiode niet stil. Dankzij hun innovativiteit en veerkracht bleven ze overeind – zonder subsidie. Voor Cultuur+Ondernemen vroeg ik directeur Albert Barth naar zijn invulling van het ondernemerschap.

Bibliotheken zijn bij uitstek duurzame instanties: boeken uitlenen is een mooi voorbeeld van de steeds populairder wordende deeleconomie. Ook op andere manieren integreren zij duurzaamheid in hun collecties, activiteiten en beleid, van kledinguitleen tot biodesignlabs. Ik schreef er een artikel over voor de nieuwste editie van Boekman.

Welke invloed heeft de jeugd op een mensenleven? Die vraag onderzoekt Tjitske Jansen in haar vierde bundel Iedereen moet ergens zijn. In het geval van Jansen is dat een jeugd waarin zij steeds van pleeggezin wisselt en waarin het geloof de boventoon voert. Lees mijn recensie over de bundel in de nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater.

In haar nieuwste, wederom vuistdikke roman Ik ben er niet speelt Lize Spit een spel met aan- en afwezigheid, met waarheid en leugen. Voor literair tijdschrift DW B schreef ik over de stolp van de liefde waaronder de hoofdpersonen bivakkeren, en over de kwetsbaarheid die ontstaat wanneer een van hen uit het lood raakt.

In haar nieuwste roman Bloedblaren geeft Naomi Rebekka Boekwijt de hoofdrol aan een meisje met een traumatische jeugd dat besluit zich toe te leggen op CrossFit. Wat aanvankelijk een gezonde vorm van afleiding lijkt, krijgt al snel de vorm van een schadelijk ontwijkingsmechanisme. Ik besprak het boek voor De Reactor.

Al ruim tweeduizend jaar spreekt Maria Magdalena tot de verbeelding van kunstenaars over de hele wereld. Vanaf 25 juni wijdt Museum Catharijneconvent in Utrecht een tentoonstelling aan deze mysterieuze vrouw. Wat maakt haar tot op de dag van vandaag tot zo’n populaire inspiratiebron? Daarover sprak ik met Lieke Wijnia, conservator van de tentoonstelling. Je vindt het interview in de nieuwe editie van MUZE, het kunstmagazine voor leden van AVROTROS.

Een serie over puberstress en ouderleed – wie spreekt dat niet aan? Actrice Sam Ghilane speelt de rol van moeder Dina in de serie Oogappels. Een mooie gelegenheid om na te denken over haar eigen kindertijd én acteerambities. Ik ging met haar in gesprek voor het nieuwe magazine van CultuurWerkt!.

De bibliotheken mogen weer open! Dat vieren we als bibliotheeksector met een uitgebreid gesprek met prinses Laurentien van Oranje-Nassau, dat ik met haar mocht voeren over het belang van de bibliotheek. ‘Bibliotheken zijn de bomen van een gemeenschap: ze zorgen voor zuurstof, verkoeling en beschutting. En als je erin klimt, kun je verder kijken.’

Kun je geluk beschrijven in literatuur? Sander Kollaard doet in zijn romans en korte verhalen alvast een krachtige poging. Zijn personages geven zin aan hun bestaan door voortdurend te observeren, te reflecteren en te ordenen. Wie het leven als een verhaal bekijkt, houdt de onvermijdelijke dood op afstand, zo blijkt uit zijn recente verzamelbundel De laatste dag van de koning. Voor De Lage Landen nam ik Kollaards oeuvre onder de loep.

Diversiteit staat hoog op de agenda – ook onder informatieprofessionals. Aan welke vormen van diversiteit moeten we precies denken? Waarom is een inclusieve arbeidsmarkt zo belangrijk? En welke stappen worden al gezet in het vakgebied van de informatieprofessional? Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals gaf ik een inkijkje vanuit verschillende perspectieven.

Kritiek op een elegante manier kunnen incasseren – daar oefen je als auteur vaak genoeg mee. Toch blijft het een uitdaging: hoe reageer je op harde woorden van recensenten en kennissen? Kun je je blijven verschuilen in je eigen stille schrijfkamer zonder hun stemmen te willen horen? Ik schreef erover voor LeidsCement.

Koken volgens het ritme van de seizoenen. De chef-koks van Villa Augustus en Landgoed Hackfort draaien er hun hand niet voor om. Voor de nieuwe Tuinspecial van Libelle ging ik op zoek naar het geheim van koken met de oogst van je eigen moestuin.

Sensitivity readers zijn in opkomst. Steeds vaker onderwerpen zij boeken voor publicatie aan een kritische blik, die voorkomt dat minderheden in de tekst in een hoekje worden gedrukt. Van die gevoeligheden trekt Karel de Sadeleer zich in zijn debuut Messentrekkers weinig aan. In deze roman is de vrouw niet meer dan een lustobject, dat haar benen spreidt wanneer men dat van haar vraagt. Hoe goed past dat binnen deze tijd? Ik schreef er een essay over voor DW B.

We leven in een handboekencultuur: wanneer we iets niet begrijpen, slaan we er maar al te graag een gids op na die ons uitlegt wat we willen weten. In de tweede helft van 2020 signaleerden verschillende poëzieliefhebbers dat aan zo’n handleiding ook voor gedichten blijkbaar behoefte is: toen verschenen maar liefst drie boeken in deze categorie. Wat onderscheidt deze bundels van elkaar en wat verbindt ze juist? Ik onderzocht het voor De Reactor.

Na ruim een jaar thuiswerken kennen we het allemaal: digitale afspraken die naadloos in elkaar overgaan, vergaderingen waarbij kinderen de werkkamer binnenstormen. Voor Brainwash schreef ik een column over de mens als digitale tussenschim: hoe deze tijd ons soms dwingt op meerdere plekken tegelijk te zijn.

Gesprekken met kappers: ze zijn vaak een beetje ongemakkelijk. Tegelijkertijd leidt die samenkomst van twee onbekenden vaak tot een bijzondere uitwisseling van verhalen. Ik vertel over mijn meest recente ervaring in mijn nieuwe column voor LeidsCement: een verhaal over porseleinen handen die je opvangen, hoera, een meisje-slingers en stilvallende scharen.

Waar musea eind vorig jaar werden opgeroepen koloniale kunst terug te geven aan de rechtmatige eigenaar, houden bibliotheken zich nog opvallend stil. Bevindt zich in Nederlandse collecties ook een aanzienlijke portie roofboeken? Of is Nederland in de loop van de geschiedenis enkel slachtoffer geweest van boekenroof? In de nieuwste editie van IP | vakblad voor informatieprofessionals geef ik een inkijkje in de complexiteit van de kwestie.

Je achternaam veranderen, dat doe je niet zomaar. Daar weet Anna, hoofdpersoon van De dag dat ik mijn naam veranderde, alles van. Bibi Dumon Taks nieuwste roman laat zien hoe bitterheid in een familie sluipt en wat ervoor nodig is om die rancune te verjagen. Ik recenseerde het boek voor De Reactor.

Alle innovaties die in Delft plaatsvinden, moet je juridisch goed beschermen, weten Michiel van Stapele van Octrooicentrum Nederland en Cindy Gerhardt van Planet B.io, een innovatief ecosysteem op de Delftse campus waar biotechbedrijven zich kunnen vestigen. Ik interviewde hen samen voor Delft.business.

Vanaf nu mag ik mij trots columnist van Brainwash noemen. In mijn eerste column schrijf ik over onze neiging steeds vroeger te willen pieken. Maar waarom zou je zo snel mogelijk binnen willen zijn, zonder ruimte om te verlangen?

Vluchthaven is nu beschikbaar als leesclub bij LitLab: een platform waar middelbare scholieren op een interactieve manier aan de slag kunnen met literatuur. Ook over Vluchthaven kunnen zij nu vragen beantwoorden en discussies voeren. Ik hielp mee bij het samenstellen van de leesclub.

Nu veel bibliotheken vanwege het coronavirus noodgedwongen gesloten zijn, groeit de behoefte nog sneller stappen te zetten in de ontwikkeling van een bibliotheek die altijd voor iedereen open is. Wat zijn de mogelijke toepassingen van open source in bibliotheekland? Ik onderzocht het voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

De nieuwe Poëziekrant is uit! Voor deze editie schreef ik een uitgebreide recensie van Anne Broeksma’s dichtbundel Vesper, waar in ze de relatie tussen mens en natuur onder de loep neemt.

Als men vraagt hoe mijn romanroutine eruitziet, vertel ik dat ik maandag tot en met vrijdag vul met het schrijven van teksten in opdracht en mijn weekenden met proza en poëzie. Zou ik niet liever meer dan een zondagsschrijver willen zijn? Daarover gaat mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik Emiel Heijnen, lector kunsteducatie, over de kracht van kunst in het nieuwe online tijdperk. Ook voelde ik docent Jaapjan de Back aan de tand over zijn verlangens voor na de coronacrisis: naar livemuziek luisteren én het zelf maken.

Het ziet er niet goed uit voor Nederland in KliFi, Adriaan van Dis’ nieuwste, dystopische roman: je loopt maar beter in de pas van de overheid en klimaatrampen ontwrichten de samenleving. Het is aan een schrijver om alsnog verbinding te zoeken, concludeer ik in mijn recensie voor De Lage Landen.

Sommige vrienden en familieleden kijken reikhalzend uit naar het moment dat ik een verhaal of gedicht over ze zal schrijven. Anderen deinzen voor die gedachte terug. De keuze is aan mij als schrijver, die alles mag doen, zolang het woord fictie of roman maar op het omslag prijkt. En toch voel ik me verantwoordelijk voor de effecten die mijn woorden teweeg kunnen brengen. Ik vertel erover in mijn nieuwe column voor LeidsCement.

Transgenders laten steeds meer van zich horen, en ook het fictiepersonage dat worstelt met het onderscheid tussen man en vrouw stapt langzaam maar zeker in het licht. In hun recente boeken proberen Yolanda Entius, Mariken Heitman en Marieke Lucas Rijneveld gendertwijfels begrijpelijk te maken voor een groter publiek – in de vorm van vergelijkingen met Moeder Natuur. Lees mijn analyse voor De Lage Landen in het nieuwste nummer of online.

Het wordt steeds belangrijker dat data gemakkelijk vindbaar, toegankelijk, uitwisselbaar en herbruikbaar zijn. Ook tijdens de uitreiking van de Nederlandse Dataprijs stonden deze FAIR-principes centraal. Welke initiatieven vielen daar in de prijzen en wat zegt hun bestaan over de stand van FAIR data? Daarover schreef ik een artikel voor IP | vakblad voor informatieprofessionals.

Al mijn hele leven krijg ik vragen over hoe het is om enig kind te zijn. Of het niet saai en stil is. Of ik geen broer of zus mis. Waarom mijn ouders niet meer kinderen hebben gekregen. Veel van die vragen veronderstellen een gebrek – een gebrek dat ik zelden heb gevoeld. Ook uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat enig kinderen en hun ouders gemiddeld zeker niet ongelukkiger zijn dan grotere gezinnen. En toch gaat het maar zelden over alles wat je cadeau krijgt door als enig kind op te groeien. Over al die cadeaus schreef ik een artikel voor Libelle – te vinden in het nieuwste nummer en online.

Toen Theo en Angelique, eigenaar van webwinkel Boet-Stijl, hun droomhuis vonden, wisten ze één ding zeker: alles wordt wit. Voor Libelle sprak ik met hen over de kunst van een licht en tegelijkertijd warm interieur. Het nieuwe nummer ligt nu in de winkel.

De bundel Rijpe velden van vrolijkheid van Truus Roeygens is een zelfonderzoek naar de aard van blijdschap. Mijn recensie is te lezen in het nieuwe nummer van poëzietijdschrift Awater.

Misschien wel een van de bijzonderste interviews waarvan ik ooit onderdeel ben geweest: het gesprek dat ik met mezelf voerde voor Bazarow Magazine. Over schrijven als openhartigheid, een boek dat ook na verschijning blijft groeien en het aparte genre dat het interview is.

Tegenwoordig lijkt een groot deel van het schrijverschap uit zelfpromotie te bestaan. En dat terwijl schrijven bij uitstek een solistische en onzichtbare bezigheid is, die in schril contrast staat met al die spotlights. Voor cultureel ondernemersplatform LeidsCement schreef ik een column over dat ingewikkelde contrast.

De Deense ontwerper Pernille Folcarelli brengt bloemen en planten op kunstzinnige wijze over op kussens, posters, ansichtkaarten en behang. Voor Libelle gaf ik een inkijkje in haar sfeervolle atelier en huis. Je vindt het artikel in het nieuwste nummer, dat nu in de winkel ligt.

Joost Oomen en Hans Depelchin debuteerden eind 2020 beiden vlak voor hun dertigste met een absurdistische roman. Een genre dat zich lastig laat recenseren, beargumenteerde ik voor Vlaams literair tijdschrift DW B.

Jaarlijks onderscheidt het Victorine van Schaickfonds publicaties die vernieuwing in het informatievak stimuleren. Dit jaar viel de eer te beurt aan Cornelis van Lit (penning), Helena Schöb (scriptieprijs), muziekbibliotheek De Intro (aanmoedigingsprijs) en Eimer Wieldraaijer (oeuvreprijs). Voor IP | vakblad voor informatieprofessionals ging ik met Van Lit en Schöb in gesprek over hun onderzoeken en ambities.

2020 was voor mij boven alles het jaar waarin mijn tweede roman verscheen. Hoewel veel mensen het schrijverschap lijken te zien als een hoger levensdoel, zijn mij het afgelopen jaar wonderlijk genoeg vooral veel aardse vragen gesteld over het aantal tot nu toe verkochte exemplaren. Voor cultureel ondernemersplatform LeidsCement schreef ik een column over onze menselijke getallendrang: van het opdelen van de tijd in jaren, maanden, minuten en seconden tot het reduceren van het verschijnen van een roman tot het aantal maal dat het boek over de toonbank gaat.

Toen ik van Het Financieele Dagblad de vraag kreeg een brief te schrijven aan een dierbare, hoefde ik niet lang na te denken: dat zou mijn oma zijn, wier liefde en verdriet als inspiratie mochten dienen voor Vluchthaven. Ik had toen niet durven dromen dat mijn verhaal naast de brieven van zulke bewonderenswaardige medeauteurs zou mogen verschijnen – Stefan Hertmans, Joke Hermsen, Abdelkader Benali en Daan Heerma van Voss – en dat er zo’n mooie tekening van Eline Schipperen bij zou worden geplaatst. De brief verscheen in de kerstspecial van de zaterdagbijlage en online.

Perhaps all pleasure is only relief, schreef William S. Burroughs in zijn vroege roman Junkie. De beroemde uitspraak over zijn drugsverslaafde hoofdpersoon lijkt ook de diagnose van een jonge generatie vandaag te zijn. Wordt de millennial verondersteld om ondernemer van de eigen biografie te zijn, dan schuilt de opluchting in het loslaten.

De nieuwe Rijswijk.special is uit! Voor deze editie sprak ik met Cor van den Heuvel, directeur van opleidingsbedrijf IW Zuid-Holland, en Saskia du Bois en Sander Meijers van de gemeente Rijswijk, over de koppeling tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Ook interviewde ik Guido Schmitt, eigenaar van FRESCH Real Estate, die de Rijswijkse Plaspoelpolder laat kennismaken met een nieuwe manier van bouwen en werken. In hetzelfde gebied verrijst ook At The Park: een innovatief ecosysteem waarin wonen, werken, leren en verblijven samenkomen.

De nieuwe editie van Delft.business staat in het tegen van het thema versnellen of vertragen. Daarover ondervroeg ik Walter Vermeulen, directeur van Ter Steege Bouw Vastgoed West, Melanie Haaksma, oprichter van We Are Delft, en topkok Yuri Verbeek.

Geschiedenislessen tot leven laten komen: dat is het doel van theatermaker en historica Anita Ros. Voor de nieuwe editie van de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) interviewde ik haar samen met docent Geke Jagt, die met Anita’s lessen aan de slag ging. Ook ondervroeg ik beeld- en performancekunstenaar Petra van Aken over haar workshops, waarmee zij mensen helpt vrijer te bewegen.

In de derde klas van de middelbare school koos ik voor het profiel Natuur & Techniek. Niet alleen omdat ik naar de TU Delft wilde om Industrieel Ontwerpen te studeren, maar stiekem ook vanwege de venijnige veronderstelling dat een bètaprofiel je verder zou brengen dan een alfavakkenpakket. Voor cultureel platform LeidsCement schreef ik over dat keuzemoment, en de blijdschap waarmee ik sindsdien mijn leven met cultuur vul.

Het nieuwe wintermagazine van CultuurWerkt! is uit. Op de cover prijkt actrice Jouman Fattal, die tijdens de coronaperiode voor Storytel alle delen van de Harry Potter-serie opnieuw insprak. Ik interviewde haar over deze eervolle taak. Ook voelde ik violist en componist Myrthe van de Weetering en Peter Pels, communicatiemanager bij het Flevoziekenhuis in Almere, aan de tand over hun werkdag.

Gaat dit boek over je eigen leven? Zo ja, sta je in voor de consequenties? Het zijn deze vragen die Condities, het recentste boek van Thomas Heerma van Voss, op de achterflap aan de lezer stelt. Ze dwingen je stil te staan bij de biografische waarde van het boek – nog niet eens zozeer bij de mate waarin de roman gebaseerd is op het leven van de auteur, maar meer bij de overlap met ons eigen leven die we als lezer, naar verwachting van uitgever Das Mag, zullen aantreffen wanneer we Condities openslaan. Ik besprak het boek voor De Reactor.

Begin oktober werd het Bibliotheekconvenant 2020-2023 ondertekend, waarin afspraken zijn gemaakt over de belangrijkste maatschappelijke opgaven die bibliotheken en de overheid de komende drie jaar gaan aanpakken. Daartoe werken de betrokken partijen aan een Netwerkagenda, waarin hun gezamenlijke doelen tot uiting komen. In dat kader zal ik de komende tijd belangrijke spelers uit het veld interviewen over hun ambities.

Als kind was modeontwerper Michael Barnaart al dol op de jurken van Jans. Nu mag hij haar zelf tekenen én kleden. Inspiratie vindt hij in zijn Winterswijkse vakantiehuisje. Het ademt de sfeer van de jaren zeventig, de tijd waarin de familie het licht zag. Voor Libelle mocht ik Michael ondervragen over zijn bijzondere relatie met de stripfamilie en de tijd waarin zij rondlopen.

Het is blijkbaar je lot wanneer je als schrijvende vrouw relaties aangaat met beroemde dichters: je eigen werk verdwijnt naar de achtergrond. Het overkwam ook Clara Eggink, die achtereenvolgens in het huwelijk trad met de dichters J.C. Bloem en Jan Campert. Voor het Literatuurmuseum boog ik me over haar continue worsteling met de literaire wereld.

Deze zomer vierde ik in de hortus botanicus in Delft de verschijning van Vluchthaven. Net als alle andere stappen in het publicatieproces verliep ook de planning van deze avond anders dan gewoonlijk. Voor cultureel platform LeidsCement schreef ik over een boek uitbrengen in coronatijd, en over de literaire wereld die langzaam weer wakker wordt.

Niet alleen in de echte wereld wordt uitgebreid gereflecteerd op het coronavirus; ook in fictie dook het thema algauw op. Sarah Sluimers novelle De Stilte verhaalt over de wereld een twintigtal jaren na de lockdown, hier de Stilte genoemd. Ik recenseerde het boek voor Medisch Contact.

Eerder dit jaar sprak ik bibliotheekdirecteuren door het hele land over de sluiting en heropening van hun bibliotheek als gevolg van de maatregelen rondom het coronavirus. In deze serie dubbelinterviews gaan bibliotheekdirecteuren met elkaar in gesprek over de tweede coronagolf, die ook hun dienstverlening beïnvloedt.

De nieuwe editie van literair tijdschrift Awater is uit! Met daarin mijn bespreking van Annemarie Estors nieuwe bundel De bruidsvlucht, waarin zij een groen liefdesspel schetst.

Sinds 1 oktober is het Bibliotheekconvenant van kracht, waarin afspraken zijn gemaakt over de drie maatschappelijke opgaven die bibliotheken de komende drie jaar gaan aanpakken. Voor Bibliotheekblad ging ik in gesprek met Tineke van Ham (voorzitter van Stichting Samenwerkende POI’s Nederland), Lily Knibbeler (directeur van de KB) en Anton Kok (directeur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken) over hun visie op de bibliotheek van de nabije toekomst.

Twee jaar lang was Maud Vanhauwaert stadsdichter van Antwerpen. Het prachtig vormgegeven Het stad in mij doet verslag van de projecten die ze in die periode uitvoerde – in opdracht of uit eigen beweging, alleen of in samenwerking, met veel of weinig publiek, maar altijd met de stad Antwerpen als achtergrond. Voor De Reactor nam ik dit veelkantige overzicht onder de loep.

De zoektocht van kunstenaar Lia naar een tweede huis eindigde in de bossen van haar geboorteplaats Giethmen. Architect Daniel bouwde er een duurzaam huis voor haar – minimalistisch en tegelijkertijd van alle gemakken voorzien. Ik mocht Lia en Daniel interviewen over hun samenwerking tijdens dit bijzondere project. Hun verhaal staat deze maand op de cover van vtverbouwen, die deze keer compleet in het teken staat van het huis van de toekomst.

In de ‘Opmerking vooraf’ waarmee Judith Schalansky Inventaris van enkele verliezen opent, biedt zij de lezer meteen wat de titel ons belooft: ze geeft een overzicht van de zaken die verloren zijn gegaan tijdens het werken aan dit boek. Het is de opmars voor een rijke verhalenbundel over wat verdwijnt en nooit meer terugkomt.

In de poëziereeks Binnenin plaatst literair tijdschrift De Revisor elke donderdag een nieuw gedicht van een Nederlandse of internationale dichter op haar website. Deze week was mijn gedicht Diepvriesfruit aan de beurt.

De agrarische sector blijft een terugkerend element in het leven van Tjerk-Martijn Mulder. Een bij uitstek duurzame branche, die de bank én Mulder terugbrengt naar de basis: zorgen voor de maatschappij. Voor Delft.business ging ik met hem in gesprek over de bank en het Delft van de toekomst.

Voor het boek Zorg, onder redactie van Arko Oderwald, Koos Neuvel en Abel Thijs, schreef ik een essay over de architectuur van de zorg in literatuur. Ik richtte me op de romans Kus van Julien Ignacio en Het lot valt altijd op Jona van Mark Boog, die ieder op hun eigen manier laten zien hoe het ziekenhuis in fictie kan worden weergegeven.

Hedendaagse auteurs als Saskia De Coster, Sheila Heti en Rachel Cusk leggen in hun werk het stereotiepe beeld van de vrouw als moeder haarfijn bloot. Toch laat de receptie van hun boeken zien hoe groot de schaamtecultuur blijft rondom vrouwen die bewust kinderloos zijn. Voor het nieuwe nummer van rekto:verso wijdde ik er een essay aan.

Het nieuwe magazine van CultuurWerkt! is uit. Ik interviewde theatermaker Tom de Ket over zijn nieuwe voorstelling en ging in gesprek met acteur Rop Verheijen en employee engagement specialist Tineke Druijf over hun werkdag.

Beeldend kunstenaar Sharina Gumbs weet het uit eigen ervaring: als je als zorgprofessional leert omgaan met je eigen stress, kun je je cliënten ook beter helpen. Voor haar kunstproject ontving zij de Gouden C. Voor de Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) mocht ik haar vragen naar de kracht van abstracte kunst.

Bij Probiblio, de provinciale ondersteuningsinstelling voor bibliotheken in Noord- en Zuid-Holland, wordt innovatie met en voor bibliotheken serieus genomen. Het wordt zelfs als een proces gemanaged, in de vorm van De Nieuwe Leest. Voor het Vlaamse vakblad META ging ik in gesprek met adviseurs René Kronenberg en Karen Bertrams over de totstandkoming van nieuwe concepten, ideeën en businesscases voor bibliotheken, waarvoor zij samenwerkingen met sectoren en organisaties uit het hele land laten ontstaan.

Voor het Literatuurmuseum mocht ik bladeren door de jeugdfoto’s van Remco Campert. In de baby die in de armen van zijn moeder ligt, in de kleuter achter een kruiwagentje, in de jongen die vanachter spiegelende brillenglazen naar de camera lacht, pen in de aanslag, zag ik de inmiddels 91-jarige rebel en schrijver die hij zou worden.

Hoe voeren bibliotheken hun taken uit in het gebied waarin en waarvoor zij werkzaam zijn? Bij welke kernfuncties liggen hun kansen en hun uitdagingen? En hoe zouden we het bibliotheekveld nog beter kunnen inrichten om die functies optimaal te vervullen? In een nieuwe serie interviews voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) nodig ik bibliotheekdirecteuren uit met een frisse blik te kijken naar de sector en haar taken.

Schrijvers zijn de basis van onze branche, vindt Anne Zeegers, directeur van De Schrijverscentrale: zij maken tenslotte de verhalen die worden verspreid. In korte tijd tuigde zij samen met haar team en auteurs Schrijver op je scherm op, waarbij auteurs scholen en bibliotheken digitaal bezoeken. Ik interviewde haar voor Bibliotheekblad over dit project.

Hoe verhouden het Finse en het Nederlandse bibliotheeklandschap tot elkaar? Samen met collega’s uit binnen- en buitenland onderzocht ik de overeenkomsten en verschillen tussen de bibliotheeksector in deze twee landen, die allebei op hun eigen manier streven naar vernieuwing en verbetering. Het onderzoekspaper verscheen in Library Management.

In de nieuwe editie van Impact Magazine staat het thema ‘oorlog en literatuur’ centraal. Hoe gaan schrijvers in hun werk om met het oorlogsverleden en op welke manieren kunnen oorlogstrauma’s in literatuur worden verbeeld? In dit nummer vind je onder meer een openhartig interview met Arnon Grunberg over zijn eigen relatie tot de Tweede Wereldoorlog, een interview met Roxane van Iperen over haar bestseller ’t Hooge Nest en mijn beschouwing van de dichtbundel Hogere natuurkunde van Ellen Deckwitz, over de oorlogstrauma’s van haar oma in Nederlands-Indië.

In Joost de Vries’ Rustig aan, tijger stappen we in een wereld van glitter en glamour, van flitsende reclamebureaus en luxueuze lofts. Van mensen die het gemaakt hebben – en die daar maar niet gelukkig mee weten te zijn. Ik schreef een uitgebreide kritiek voor DW B.

Voor de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) schreef ik een column over mijn ervaringen met het verzorgen van digitale schrijflessen. Ook interviewde ik Dennis van Galen over zijn ervaringen als kersverse directeur van CREA, Amsterdams grootste cursuscentrum, ook in coronatijd.

Mooi nieuws: de Bibliotheek Venlo krijgt de komende jaren stapsgewijs meer subsidie van de gemeente – mede dankzij de benchmark die Thomas van Dalen in opdracht van de Gemeente Venlo uitvoerde. Voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) sprak ik over deze benchmark en financiering met Van Dalen, bibliotheekdirecteur Geja Olijnsma en cultuurwethouder Marij Pollux, die allen bijzonder blij zijn met het resultaat.

In 2018 debuteerde literatuurwetenschapper Daan Borrel met Soms is liefde dit, waarin ze na een vluchtige kus met een andere man besluit haar vriend een brief te schrijven waarin ze haar eigen seksualiteit onder de loep neemt. Haar nieuwe boek, Jaar van het nieuwe verhaal, kan worden gelezen als het vervolg. Mijn recensie is te lezen in Medisch Contact.

Het nieuwe zomermagazine van CultuurWerkt! is uit! Met daarin interviews van mij met Job Noordhof, hoofd Marketing, Communicatie en Verkoop bij het Koninklijk Concertgebouw, en Noortje Herlaar, hoofdrolspeler in het Bowie-musical Lazarus. Ook vroeg ik Merel Hoogland van Kunst.nl naar het belang van kunst aan je muur in thuiswerktijd.

Zeven kantjes vulde Ronald Giphart begin jaren negentig met niet minder dan 151 mogelijke titels voor zijn romans en verhalen. Scheldwoorden en Latijnse gemeenplaatsen, literaire termen en grove woordgrappen wisselen elkaar af. Ze bieden een intrigerend inkijkje in zijn gedachten. Ik analyseerde ze voor het Literatuurmuseum.

Verborgen in het groen vind je aan de westkust van Mallorca een eenvoudig maar toch luxe vakantiehuis. Met gevoel voor smaak en eenvoud creëerden de ontwerpers een serene omgeving, waar de bewoners ultiem tot rust komen. Voor de Living-special van Libelle nam ik dit huis en de omringende tuin onder de loep.

De droom: het perfecte speelveld voor een dichter. Een symbolisch spel waarin werkelijkheid en fantasie met elkaar verweven raken, ruimte laten voor vrije associaties, alledaagse situaties en diepgravende, metaforische betekenissen. Het is die plek die Erik Bindervoet onderzoekt in zijn dichtbundel De droom van eb inkt diervoer. Mijn recensie is te vinden in het nieuwe nummer van Awater.

Het aantal alleenstaanden en echtscheidingen is nog nooit zo hoog geweest. Hoe komt het toch dat de zoektocht naar de ware zo lastig is geworden? En: wat kunnen we eraan doen om goed samen oud te worden? Ik onderzocht het voor Libelle.

Toen ze de weelderige tuin van deze Zweedse boerderij voor het eerst zag, was Marie meteen verkocht. Ze snoeide flink in de verzamelwoede van de vorige bewoners en maakte er een rustig geheel van, inclusief knusse plantenkas. Voor de tuinspecial van Libelle bekeek ik deze transformatie van nabij.

Merijn en Stan prijzen zichzelf nog steeds gelukkig met hun Rotterdamse herenhuis, dat nog alle kenmerken heeft van de oorspronkelijke woning. Met veel smaak toverden ze het om tot hun eigen paradijs, nog mooier dan een hotelsuite. Voor vtwonen mocht ik hen ondervragen over deze verbouwing.

Meerdere celebrity’s verklaarden al openlijk de liefde aan Notes to Self – Nederlandse titel: Alles wat ik niet kan zeggen – van debutant Emilie Pine. Met haar bundeling van zes verhalende essays stal de Ierse hoogleraar modern drama de harten van onder meer actrice Lena Dunham en schrijfster Anne Enright, die beurtelings verklaarden dat het boek hen aan het huilen had gebracht en hen Emilie had doen omarmen als hun beste vriendin.

De afgelopen tijd lieten bibliotheken in het hele land zich van hun meest wendbare kant zien: in hoog tempo tuigden zij nieuwe producten en diensten op, om zo hun leden en bezoekers, ondanks hun sluiting, toch te kunnen blijven bedienen. Nu denken zij na over manieren waarop zij straks weer veilig hun deuren kunnen openen. Voor de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) sprak ik met bibliotheekdirecteuren uit het hele land, die zich allemaal met een eigen focus richten op de toekomst.

Gasthuis, het poëziedebuut van Laurine Verweijen, is geen schrijven over verlangen, maar is geschreven vanuit verlangen, zo laat uitgeverij Van Oorschot weten. Gasthuis gaat niet over hormonen, maar is opgetekend ‘met een lichaam en gemoed vol hormonen’, dat de woorden hun eigen kant op stuurt. Ik recenseerde haar bundel voor De Reactor.

Lottes huis stroomt over van haar liefde voor vintage en styling. Dankzij man Niek, die alles maakt wat zij voor ogen heeft, creëerde ze een thuis waar ook afgeschreven spullen een nieuw plekje krijgen. Voor vtwonen nam ik een kijkje.

Als een van de weinigen in deze wereld had ik nog nooit een boek van Herman Brusselmans aangeraakt. Tot enkele weken geleden, toen ik Bloed spuwen naar de hematoloog opensloeg. Ik kreeg een spoedcursus Brusselmans: deze schrijver voert je terug naar een tijd waarin vrouwen zich op hun onderdanigst gedroegen, raciale grappen bon ton waren en dwergen nog een legitieme bron van hilariteit.

Het Nationale Bibliotheekcongres vond dit jaar niet op één dag plaats, maar was verspreid over maar liefst drie dagen en locaties door het hele land. Op 22, 23 en 24 maart reisde het congres achtereenvolgens langs De Nieuwe Kolk in Assen, het Klokgebouw in Eindhoven en Flint in Amersfoort. Daar gingen bibliotheekprofessionals aan de slag met een van de meest urgente thema’s van onze tijd: digitaal burgerschap. Ik bracht verslag uit voor Bibliotheekblad.

Vandaag wordt Marga Minco honderd jaar. Wie de typische jaren negentig-foto’s van haar zeventigste verjaardag bekijkt, ziet daarop literaire grootheden als Bernlef, Vroman en Kouwenaar op een te kleine bank met een uit elkaar vallend stukje taart. Ik verbaasde me erover hoe Minco ook toen al een leven achter de rug had – en bovendien, zo weten we nu, nog een heel leven voor zich.

In de nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) wordt uitgebreid stilgestaan bij een relatief nieuw begrip: cultureel vermogen. Hoe zorgen we ervoor dat mensen zich cultureel blijven ontwikkelen? En wat gebeurt er in de speciale proeftuinen die rond dit begrip zijn ingericht?

De briefjes die Connie Palmen aan haar collega en goede vriend Adriaan van Dis schreef, zijn te lezen als lessen in liefhebben. Ze laten zien hoe je intimiteit uitdrukt op papier – een vaardigheid die in tijden van afstand misschien wel belangrijker is dan ooit.

Het coronavirus houdt ook de Nederlandse bibliotheeksector in zijn greep. Hoe deed het coronavirus de afgelopen weken langzaam maar zeker zijn invloed gelden en op welke inventieve manieren zetten bibliotheken hun werkzaamheden voort? Een terugblik en een stand van zaken lees je in mijn artikel voor Bibliotheekblad.

Een eigentijdse woonwinkel waarin boeken de sfeermakers zijn. Die indruk krijgt de bezoeker wanneer hij via de rode loper cultuurcentrum CulturA & Zo in Nootdorp betreedt. Eind 2019 opende het vernieuwde gebouw haar deuren en onlangs verwelkomde men reeds de 55.000ste bezoeker. De Koninklijke Bibliotheek (KB) besloot een college aan het succesverhaal te wijden, waarin ook de grote invloed van het StoryHouse in Chester een prominente plaats kreeg.

Een naamloze vrouw zoekt na de dood van haar man haar heil in het troosteloze, winterse Italië. De rouw is overal. Toch wordt het nergens sentimenteel in Esther Kinsky’s Kreupelhout.

Op vrijdag 24 januari vond in het Haagse Mauritshuis het symposium De bieb in actie plaats. Bibliotheekdirecteuren en wethouders gingen in discussie over de vermaatschappelijking van de bibliotheek.
Met onder meer Mariëtte Hamer, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher en Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing.

De nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater is uit! Met daarin ook mijn recensie van Jens Meijens debuut Xenomorf: een welkome afwisseling tussen het grootse perspectief van de aarde die onder onze voeten afbrokkelt en het persoonlijke van de kwetsbare herinnering.

Vanaf nu mag ik me conservator van het Literatuurmuseum noemen! Samen met onder anderen Alma Mathijsen, Bregje Hofstede, Ellen Deckwitz, Hanna Bervoets, Lieke Marsman en Nina Polak laat ik mijn licht schijnen op bijzondere stukken uit de collectie. Voor mijn eerste bijdrage dook ik in het archief van Neeltje Maria Min, aan wier zwijgzaamheid we misschien wel het grootste deel van haar oeuvre te danken hebben.

Een rijksmonument met vloerverwarming. Hoe vaak zie je dat? Bij de verbouwing van een klassieke grachtenpand in de Delftse binnenstad voorzagen Gerwin en Dennis hun nieuwste project van alle gemakken. Ik mocht bij hen binnenkijken.

Met Game of Poems schreven de gelauwerde dichters Ellen Deckwitz, Thomas Möhlmann en Ingmar Heytze een bundel die een ode brengt aan de hitserie Game of Thrones. Het resultaat is noch geschikt voor de leek noch voor de doorgewinterde kenner, concludeerde ik. Mijn recensie is te lezen in de nieuwe Poëziekrant.

‘Met Pastorale geeft Enter een prachtig podium aan de jeugd die in zijn eerdere boeken al subtiel doorschemerde.’ Voor De Reactor recenseerde ik Stephan Enters nieuwe roman, die al werd gelauwerd door onder meer de Volkskrant, Trouw en NRC, werd genomineerd voor de NRC Lezersprijs en werd bekroond tot Boek van de Maand bij De Wereld Draait Door.

Met de kerstdagen in het vooruitzicht sprak ik voor CultuurWerkt! met Milan van Waardenburg, die in de musical Anastasia een van de hoofdrollen vertolkt. Over de rol die hij inmiddels al meer dan driehonderd keer speelde, zijn dagelijkse showrituelen en de grootsheid van deze musical 2.0.

Gisteren verscheen bij uitgeverij Van Oorschot Pastorale, de nieuwe roman van Stephan Enter – de schrijver aan wie ik mijn masterscriptie wijdde, en die ik intens bewonder. Tegelijkertijd verschijnt in het nieuwe nummer van literair tijdschrift Tirade nu mijn analyse van de rol van geluk in zijn oeuvre.

Rebecca Makkais lijvige roman Een stralende toekomst – de Nederlandse vertaling van The Great Believers – begint in 1985, midden in een uitvaartdienst. En niet zomaar een: de aidsepidemie eist slachtoffers, en hoofdpersoon Yale verliest vriend na vriend, totdat hij alleen Fiona, de jongere zus van een van zijn beste vrienden, over heeft om hem gezelschap te houden.

Op 7 november is Amy Herman een van de sprekers tijdens de conferentie Wat zie jij? in het Rijksmuseum. Deze Amerikaanse advocate en kunsthistorica is ervan overtuigd dat beeldende kunst en fotografie uitgelezen middelen zijn om oplettend te leren kijken. Ik interviewde haar voor LKCA’s Cultuurkrant. Ook voelde ik Koos Hogeweg van het Antwerpse Stormkop aan de tand over hun succes.

Onder de millennialgeneratie, grofweg geboren tussen 1980 en 2000, leeft een sterke behoefte aan vrijheid, flexibiliteit, zingeving en inspiratie, ook op de werkvloer. De toptalenten van deze generatie lok je dan ook niet met een riant salaris, een vast contract of een mooie leaseauto. Maar hoe dan wel? Ik onderzocht het voor CultuurWerkt!.

De nieuwe Cultuurkrant van het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is uit! Met interviews van mij met Jan ten Berge en Mohssine Dahhan over de nieuwe subsidieregeling voor archeologie van het Fonds voor Cultuurparticipatie en met Lucas Westerbeek over het belang van beeldeducatie in ons onderwijs.

Ervaren hoe de inzet van kunst en cultuur je bedrijf een voorsprong geeft? Dat kan van 11 tot en met 15 november 2019 tijdens de Week van Cultuur & Werk. In aanloop naar dit evenement schreef ik een serie blogs over de sprekers, waaronder Merlijn van Twaalfhoven, Kim Spinder en Arjen Banach.

De kleden die Edith vanuit Marokko naar haar lichte huis in Rotterdam haalt, vormen de rode draad van haar interieur. Voor vtwonen mocht ik een kijkje bij haar nemen.

Voor Cultuurmarketing mocht ik in gesprek met Lotte Bloem van creatief bureau Vruchtvlees en Elianne van Diepen van TAQA Theater De Vest en de Grote Kerk in Alkmaar over de rebranding van deze kerk en dit theater.

Frédéric Beigbeder (1965) begint zijn roman met een belangrijke mededeling: alle wetenschappelijke ontwikkelingen die in Een leven zonder einde voorkomen, zijn gepubliceerd in Science of Nature. En dat zullen we weten: Beigbeders zoektocht is doorspekt met theorieën en grondige overpeinzingen.

Met een bibliotheeksector die zo sterk in beweging is, komt ook verandering in de loopbaankansen die de bibliotheek biedt. Vergrijzing, digitalisering en bezuinigingen stellen bibliotheken en hun HR-afdelingen voor nieuwe uitdagingen. Hoeveel reden hebben we om positief of juist negatief te zijn over de loopbaanperspectieven en doorgroeimogelijkheden die de bibliotheeksector biedt?

Van de drie pubers in de debuutroman van Oostenrijkse schrijfster Mareike Fallwickl wil er één niet deugen. Zijn wangedrag ontrafelt door de blik van de anderen, die hem met bewondering en angst bekijken.

Met een bibliotheeksector die zo sterk in beweging is, komt ook verandering in de loopbaankansen die de bibliotheek biedt. Vergrijzing, digitalisering en bezuinigingen stellen bibliotheken en hun HR-afdelingen voor nieuwe uitdagingen. Hoeveel reden hebben we om positief of juist negatief te zijn over het loopbaanperspectief dat de bibliotheeksector biedt? Daarover ging ik voor Bibliotheekblad met experts in gesprek.

In een vernuftig weefwerk van terug- en vooruitblikken schildert Dörte Hansen in Middaguur een waardig beeld van het platteland, waar het verleden de boventoon voert.

Voor De Reactor recenseerde ik Adam van Wanda Reisel – en ik was kritisch: ‘Reisel heeft met Adam twee verschillende boeken met elkaar willen vervlechten. Het resultaat mag helaas niet meer dan de som der delen heten.’

Begin dit jaar gingen ze van start: op 6 februari lanceerden de KB en de TU Delft het Future Libraries Lab, waar ontwerpers en computerwetenschappers onderzoek doen naar de behoeften rondom de toekomstige bibliotheek. Met deze samenwerking hopen de twee instituten stappen te zetten in een interdisciplinaire verkenning van de bibliotheeksector. Ik schreef erover voor Bibliotheekblad.

Jeanne, de hoofdpersoon uit Berthe Spoelstra’s debuutroman Schemerland, praat niet meer. Ze ligt diep weggezonken in haar matras en strekt haar armen uit. Zelfs het pakken van een glas water op haar nachtkastje kost haar te veel moeite.

Siel Verhanneman schreef met haar debuut ‘een mooi associatiespel van twee hulpbehoevende geesten die evenveel uitspreken als verzwijgen, om elkaar heen draaien, elkaar proberen te bereiken, maar in plaats daarvan de lezer vooral hun eigen, geïsoleerde levens tonen. Saskia en Lander zijn twee gesloten boeken, die Siel Verhanneman op vernuftige wijze voor ons openpeutert.’

Takis Würgers roman Stella deed in Duitsland behoorlijk wat stof opwaaien: het boek over Gestapo-misdadigster Stella Goldschlag, die honderden Joden verried, zou vooral laten zien dat jonge Duitse schrijvers de Tweede Wereldoorlog enkel gebruiken als fletse achtergrond waartegen ze hun verhalen zich laten afspelen. Die visie doet Würgers roman weinig recht, betoogde ik in NRC.

De nieuwe editie van poëzietijdschrift Awater is uit! In dit nummer bespreek ik de nieuwe bundel van Liesbeth Lagemaat, verschenen bij uitgeverij Wereldbibliotheek. Ik word onder meer vergezeld door Ahmed Aboutaleb, Ted van Lieshout, Willem Jan Otten en Thomas Möhlmann.

‘Waarom schrijf ik twintig jaar na Legende van een zelfmoord weer over mijn vader?’ vraagt David Vann in het voorwoord van zijn nieuwste roman Heilbot op de maan. Het antwoord ligt in het hem tot dan toe onbekende verhaal dat zijn stiefmoeder hem onlangs vertelde.

De derde Poëziekrant van dit jaar is uit! Voor deze editie besprak ik de nieuwe bundel van Elly de Waard én verse vertalingen van e.e. cummings.

Is een meesterwerk nog steeds een meesterwerk als de schrijver in kwestie het al eens eerder heeft geschreven? Voor DW B boog ik me over Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer, genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs.

Voor vtwonen mocht ik binnenkijken bij een prachtig omgetoverd rijtjeshuis in Nieuw-Vennep. Nu te bewonderen in het meinummer.

Dit jaar was ik social media manager tijdens een van de gezelligste Koningsnachtfestivals van Nederland: het Delftse Oranjekoorts.

We kennen de een jaar geleden overleden F. Starik, pseudoniem van Frank von der Möhlen, als kunstzinnige alleskunner: niet alleen was hij dichter en prozaschrijver, ook hield hij graag de camera, de microfoon en het penseel vast.

In zijn nieuwe roman De ommelanden laat Elvis Peeters zien hoe een stadse dame de provincie in trekt. Surveillerende buurtelingen drijven haar in het nauw.

De nieuwste roman van Hanneke Hendrix, Aswoensdag, verhaalt over het hectische leven van Marit, die ten einde raad begint aan haar laatste ivf-poging als ze een telefoontje krijgt dat haar vergeetachtige moeder niet langer voor zichzelf kan zorgen.

Het beroep van volksteller wordt in Nederland al een tijd niet meer beoefend, maar in de VS nog wel. In de roman Census van de Amerikaanse schrijver Jesse Ball gaat het hoofdpersonage als zodanig op pad, en niet zomaar: als hij hoort dat hij ongeneeslijk ziek is, besluit hij nog één grote reis te maken – met zijn zoon, die het syndroom van Down heeft.

Na haar geprezen debuut De gelukkigen begint Kristine Bilkau ook haar nieuwste roman veelbelovend. Mijn totaaloordeel over Een liefde, in gedachten, verschenen bij uitgeverij Cossee, vind je in NRC Handelsblad en nrc.next.

Hypertoegespitste apps als Veganific, Tastebuds en Tindog zijn wel lekker efficiënt, maar hebben we daar nog wel genoeg te kiezen? Voor HP/De Tijd boog ik me over de nieuwe verzuiling in het online datelandschap.

In De zeven zintuigen buigt neurowetenschapper en psychiater Iris Sommer zich over de vraag hoe ons eigen ik onze waarnemingen kleurt. De boodschap: in alles wat je ziet, hoort, ruikt, proeft en voelt spelen ieders eigen verwachtingen, vermoedens en vooroordelen een doorslaggevende rol.

Introverten en extraverten worstelen zich door hun schooltijd heen in De zoon van mijn moeder van Markus van der Graaff en in Nederhalfrond van J.Z. Herrenberg. Voor DW B onderwierp ik hen aan een vergelijkende lezing.

De eerste wankele stapjes van chat fiction op Nederlandse bodem: voor HP/De Tijd volgde ik WhatsApp-thriller Ontspoord van NS.

Moeder van glas is een waarheidsgetrouwe weergave van Roos Schlikkers jeugd, waarin ze mocht kleien met boter en op zijn tijd een advocaatje toegeschoven kreeg. Voor de buitenwereld zag dat er vast uit als een kinderspeelparadijs; voor het gezin waren het vage tekenen van het manisch-depressieve label dat Schlikkers moeder pas na haar zestigste opgeplakt zou krijgen.

Voor Medisch Contact recenseerde ik het Iranese No Date, No Signature in Rialto in Amsterdam. De film viel alvast in de prijzen in Venetië, Chicago en Bratislava.

Vandaag te lezen in NRC en nrc.next: mijn recensie van Lara Taveirnes roman Kerkhofblommenstraat, verschenen bij uitgeverij Prometheus, waarin roddels rondzoemen in Vlaamse plattelandstaal.

Voor wie zin heeft in een lang gedicht én een krimi ineen: lees Simeliberg van Michael Fehr, verschenen bij Uitgeverij Koppernik.

Voor rekto:verso boog ik me over Drift van Bregje Hofstede, verschenen bij Das Mag – een intiem liefdesportret vol angst en wijsheid.

Voor De Reactor schreef ik over de barre relatie tussen vader en zoon in Jaap Robbens Zomervacht.

Met de LocHal, Tilburgs centrale vestiging, is de Nederlandse bibliotheekbranche weer een kroonjuweel rijker. Met directeur Peter Kok, manager Angélique de Kort en projectleider Pieternel Thijssen mocht ik al voor de opening een kijkje nemen bij dit baanbrekende gebouw, dat oud met nieuw verbindt.

Voor Vrij Nederland legde ik uit waarom we alumni beter moeten begeleiden bij het vinden van hun plek in het werkende bestaan.

Caro Van Thuyne geeft in haar debuut Wij, het schuim het woord aan onverwachte observatoren als de golf en het doodshoofdaapje, die hun zegje doen over liefde en lijden. Mijn oordeel is in NRC te lezen.

Altijd fijn, de landsgrenzen over: voor het Vlaamse rekto:verso mocht ik me uitlaten over Eva Posthuma de Boers spel met fictie en feit.

En toen verscheen mijn eerste reportage in vtwonen, waar ik mocht binnenkijken in het Amsterdamse herenhuis van Emma van den Wall van Studio Paradis. Het resultaat ligt in de winkel.

Met Kus schotelt debutant Julien Ignacio (1969) de lezer een emotionele interne monoloog van een gebroken vader voor, gericht aan zijn zieke negenjarige zoontje.

Ik wist dat het LONK Magazine van Probiblio, met 25 interviews met leesexperts uit de bibliotheekwereld, een pareltje zou worden, maar dat ik op de cover zou staan…

In Vrij Nederland mocht ik vertellen over het nare marketingbijsmaakje dat sport heeft gekregen.

In NRC schreef ik over Er is niemand bij de kalveren, het debuut van de Duitse Alina Herbing. Voor wie na Marieke Lucas Rijneveld en Lize Spit op zoek is naar plattelandsavontuur buiten de grenzen van ons taalgebied.

Voor HP/De Tijd beantwoordde ik de vraag waarom we zo massaal weglopen met de boeken van Yuval Noah Harari.

Aminatta Forna’s Paradox van geluk verhaalt over de multiculturele vriendschap tussen de Amerikaanse Jean, die Londense stadsvossen bestudeert, en de Ghanese traumapsychiater Atilla.

Of de extra klusjes van Yvon elkaar niet in de weg lopen? Daar piekert heel Nederland zich nu suf over – en ik piekerde mee.

‘Wie Rafael Chirbes’ Paris-Austerlitz leest, heeft het gevoel een herontdekking van een verloren gewaande roman in handen te hebben.’ Voor Medisch Contact besprak ik deze roman.

Willem Brakman (1922-2008) en Simon Vestdijk (1898-1971) waren beiden gelauwerde schrijvers, maar zij hadden meer gemeen.

‘Altijd interessant wanneer een cultureel object bij critici zulke scherpe tegengestelde reacties oproept.’ Mijn bespreking van Oscar van den Boogaards Kindsoldaat lees je bij DW B.

Al in de vroegmoderne tijd wist Joost van den Vondel zijn publiek diep te raken met een gedicht over zijn overleden zoontje Constantijntje. Recentelijk is er een ware hausse aan dodekindliteratuur: aan Schaduwkind van P.F. Thomése, Contrapunt van Anna Enquist, Tonio van A.F.Th. van der Heijden en Malva van Hagar Peeters. Aan deze laatste roman wijdde ik mijn bijdrage aan de bundel Van Constantijntje tot Tonio. Het dode kind in de Nederlandse literatuur, verschenen bij uitgeverij Verloren.

Voor De Reactor boog ik me over De avond is ongemak, de veelgeprezen debuutroman van Marieke Lucas Rijneveld.

Met Siebe Bluijs wisselde ik van mening over het afstandelijke samenspel tussen natuur en mens in Hoe ik een bos begon in mijn badkamer van Maartje Smits en Het tegenovergestelde van een mens van Lieke Marsman.

De Bibliotheca Thysiana aan het Leidse Rapenburg herbergt sinds al de opening in 1655 ruim tweeduizend boeken van koopman Johannes Thysius. Bij de boekenschat hoort ook een familie- en bibliotheekarchief van vijftien strekkende meter, met een schat aan informatie voor geschiedkundigen, kunsthistorici, taal- en letterkundigen en boekwetenschappers. In deze bundel geven specialisten uit diverse disciplines een eerste indruk van de rijkdom van dit veelzijdige historische materiaal. Ik schreef een hoofdstuk over de belangrijke rol van de custodes, die dag en nacht op de boekenschatten pasten.

Voor Lood Magazine interviewde ik Max Porter, die met zijn debuut Verdriet is het ding met veren de Europese Literatuurprijs won, en onder meer werd genomineerd voor de Goldsmiths Prize, The Guardian First Book Award en de Dylan Thomas Prize.

Dertien jaar achter elkaar schreef een mannelijke auteur het Boekenweekgeschenk, dat tijdens de jaarlijkse Boekenweek bijna een miljoen keer over de toonbank gaat. Bovendien maakte Stichting CPNB niet alleen vrouwonvriendelijke keuzes in het toebedelen van het Boekenweekauteurschap; zij accepteerde ook de uitgave van uiterst vrouwonvriendelijke Boekenweekgeschenken, met de vrouw als minderwaardig personage en als genegeerde intertekstuele bron. Ik schreef een vurig betoog over deze ongelijke verhouding voor NRC.